KRONIEK
VOOR BEESEL, BELFELD EN SWALMEN - 1450-1459
laatst
opgeslagen: dinsdag 23 juli 2024 CTRL+F = zoeken CTRL+C = kopiëren ALT+TAB = wisselen
1450
vrijdag 9 januari 1450
"des neesten vrijdages nae Dertyendaige"
Elbert van Alphen, heer te Hönnepel, oorkondt dat hij een bedrag van 400 overlandse rijnse gulden heeft geleend van zijn dienaar Gadert Franssoys van Nyersdom, waarvan 100 gulden terugbetaalt als losprijs voor Gaderts gevangenschap en 100 gulden op andere wijze, waardoor een schuld resteert van 200 gulden tegen een rente van 20 gelijke gulden jaarlijks te betalen op 6 januari (Dertiendag). Mochten Elbert of Gadert overlijden vóórdat deze schuld is afgelost, dan zal deze erfrente vervallen aan Gaderts erfgenamen. Gadert zal bovendien het rentmeester‑ en scholtisambt van Gennep waarnemen waarbij hij de helft van de boetes van 3 mark mag behouden.
J. Sloet: Oorkondenboek Kasteel Arcen 1303-1450. Cahiers Historische Werkgroep Arcen - Lomm - Velden, nr. 13, blz. 126-128.
zondag 11 januari 1450
"dess sonnendaichs post epiphaniddomini"
BEESEL-LEEUWEN / OFFENBEEK ‑ Fye van Holthuysen genaamd Van Buren ontvangt het goed te Lewen met de laten en de molen (te Offenbeeck), met alle rechten, zoals dit uit het goed en "have" Tgenen Scheyde "gespleten is.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, Overkwartier, blz. 103-104.
zondag 11 januari 1450
"dess sonnendaichs post epiphanie domini"
ROERMOND - Steven Kellener, richter, Goessen van gen Eynde en Lemme Walschaert van Assell, laten van de voogdij te Roermond van de hof te Asselt, verklaren dat Sybrecht Herckenbosch met toestemming van zijn vrouw Gertruyd 4 bunder en 1 morgen land op gen Raede in het kerspel Asselt gelegen tussen het land van Johan van den Grynde, zoals verkoper dan van zijn ouders geërfd heeft en in leen houdt van de voogdij, heeft verkocht aan Statsse Halkartz en diens vrouw Aleyd.
De richter zegelt mede voor de laten die geen zegel hebben.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1624, fol. CII; regest nr. 434.
dinsdag 13 januari 1450
"des neisten dinxdachs na den helligen Druttziendach"
Johan van Holthusen, Reyner van Holthusen, Wilhem van Holthusen, Johan van Asselt, en Derick Schinck van Nydeggen, maarschalk, en Johan van Brempt en Henrick Schinck, natuurlijke zoon van wijlen Henrick Schinck, oorkonden dat zij als magen en vrienden van beide zijden een minnelijke scheiding en deling hebben getroffen tussen Reynart van Brempt en zijn beide dochters Mechtelde en Agnese van Brempt uit zijn huwelijk met wijlen joffer Lyfferd van Yshem enerzijds, en Johan Schenck van Nydeggen en Ermgard van Schoennauwen, echtelieden, diens zus joffer Henrick Schenck van Nydeggen, Engelbert van Brempt en diens vrouw Alede.
Reynart van Brempt en zijn dochters ontvangen het goed te Alderkercken zoals wijlen ridder Herman van Yshem dit in eigendom en gebruik had, 9½ malder rogge, circa 19 malder gerst, tijnzen, jaargelden, hoenders en smalle tiende, uitgezonderd de grote korentiende te Veirlixbeke zoals Herman van Yshem en daarna Reynart en joffer Lieffert deze jaarlijks hebben ontvangen. Johan Schinck en zijn echtgenote Ermgart en joffer Henrick Schinck hebben deze tiende belast met 450 overlandse rijnse gulden en zullen deze eerst terug ontvangen na aflossing van deze schuld, met voorbehoud dat de verpanders deze 450 gulden met de jaarlijkse pacht zullen leveren te Venloe in de hoge kerk op het hoogaltaar ten behoeve van Reynart en zijn dochters.
Indien Mechtelt van Brempt overlijdt zonder wettige erfgenamen na te laten, dan zal voornoemd goed te Alderkercken en de 450 gulden vererven op Johan Schincken en diens zussen Anne, Aelheid en joffer Henrick en hun erfgenamen, waarbij Reynart het vruchtgebruik behoudt. Daarnaast behoudt Reynart het vruchtgebruik van 5½ malder rogge te Walbeeck gelegen; na zijn dood zullen deze vererven op Johan Schincke en diens erfgenamen.
In ruil hiervoor ontvangen Johan Schinck en Ermgert en joffer Henrick Schinck de grote korentiende te Veirlixbeke zoals Herman van Yshem deze in eigendom en gebruik had.
Reynart van Brempt en zijn dochters zullen eenderde van de lasten betalen die moeten worden afgedragen uit deze tijnzen en jaargelden uit de smalle tiende en grote korentiende, en Johan Schinck, zijn vrouw Ermgart en zijn zus joffer Henrick Schenck tweederde deel.
Engelbert van Brempt en diens vrouw Aelheyt ontvangen de goederen te Lynne en Kempen gelegen zoals Herman van Yshem en wijlen Henrick Schynck deze eerder in eigendom hadden, plus 4 malder rogge erfrente die Herman van Yshem ontving te Oerdingen.
Beide partijen doen afstand van de rechten op het erfdeel van de andere partij.
HStAD: FA Wylich-Lottum, inv.nr. 3D; met dank aan M. Flokstra
zie Sivré: Necrologium Munsterabdij te Roermond. In: Publications etc., 13 (1878):
- 18 juli, z.j., "Obijt Renerus de Breempt, avus (groot- of voorvader) Agnetis de Breempt, nostre commonialis" (blz. 233).
- 23 april, z.j., "Obijt Renerus de Breempt, pater Agnetis de Breempt, nostre commonialis" (blz. 208).
- 22 oktober, z.j., "Obijt Lyffardis, mater Agnetis de Breempt, nostre commonialis" (blz. 261).
- 4 april, z.j., "Obijt Henricus de Breempt, frater Agnetis de Breempt, nostre commonialis" (blz. 204).
- 20 april, z.j., "Obijt Berta de Breempt, uxor quondam (eertijds vrouw van) Mathie de Kessel, soror Agnetis de Breempt, nostre commonialis" (blz. 208).
6 maart 1450
Testament van jonker Adriaen van Broeckhuijsen.
RHCL Maastricht, Dokumentatie D274: Inventaris van o.a. Bleijenbeek, Brempt, Hillenraad, nr. N 55; depot onbekend (gedeelte verdwenen, vgl. ook Schloß Haag).
Volgens de inventaris zou hierin sprake zijn van goederen te Asselt. In een andere gedeelte van de inventaris wordt dit echter weer tegengesproken.
12 maart 1450
GREFRATH ‑ Irmgard van Holthuysen en haar kinderen Heinrich, Catharina en Emont van Wyenhorst doen afstand van goederen te Grefrath gelegen zoals zij deze hebben geërfd van hun ouders, ten behoeve van hun broer respektievelijk oom Johan van Holthusen en diens echtgenote Elisabeth.
Schaesberg-Tannheim (I): Urk. 144.
17 maart 1450
"op sent Gertruidendach virginis"
LOTTUM ‑ Johan van Holthusen en Elyzabeth verklaren dat zij aan Willem van Holthuysen, hun neef, een grondrente van tien malder rogge ten laste van de molen te Weersbeke in de heerlijkheid Lottum hebben overgedragen.
Bezegelaars: Johan van Holthuysen en Elyzabeth.
RHCL Maastricht, Kruisheren Venlo, inv.nr. 214, fol. 130vs-131.
zondag 22 maart 1450
"op den heijligen sonnendagh Judica"
ROERMOND - Hertog Arnold van Gelder verklaart dat de Karthuizers van Roermond, die reeds eigenaar zijn van de halve oude tiende van Helden, ook de uit nieuwe ontginningen afkomstige nieuwe tienden mogen heffen, tot een maximale waarde van 6 overlandse Rijnse guldens per jaar.
RHCL Maastricht, Hof van Gelder te Roermond, Processen 1703: momboir tegen de Karthuizers van Roermond, 1703-1706 (afschrift, ca. 1700); RHCL Maastricht, Karthuizers inventaris d'Hoop 18489 nr. 14.
23 mei 1450
"opten hiligen pynxtavondt"
ROERMOND - Joest die Wylde van Mersen, richter, Heynrick Thijszoon en Henrick van Inckenvoirt, schepenen te Roermond, verklaren dat Thijs Blocken met toestemming van zijn vrouw Hadewyge een erfpacht van ½ malder rogge, zoals die zijn beschreven in een getransfigeerde brief, heeft verkocht aan Jhelis Mans en diens vrouw Ffeytse.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1624, fol. XIXvs; regest nr. 436.
7 juni 1450
DURMERSHEIM ‑ Aartsbisschop Dietrich van Keulen beleent Heinrich van Kriekenbach genaamd Barle met de hof te Dyrmersheym die voorheen Hoelbuch zijn voorvader te leen ontvangen had.
Getuigen: Willem van Wevelkoven, Sander Vullenspyss en Pawyn Goir, deurwachter.
Repertorium Archiv Schloss Kellenberg: Urkunden 4; met dank aan P. Geuskens.
Durmersheim ligt ten zuidwesten van Karlsruhe. Vgl. 1-6-1456.
16 september 1450
ROERMOND - Vermelding Claes Moesberchs te Roermond.
GA Roermond, Hoofdgerecht Roermond, inv.nr. 107, procesnr. 120.
14 december 1450
“Gegeven int jair onss heren duysent vierhondert ende vijfftich des neesten daghs nae sent Lucyen dach virginis.”
ROERMOND - Ten overstaan van schepenen van Roermond bekent Johan van Oest dat hij 54 Rijnse gulden schuldig is aan Johan van der Kraken.
“Wer Johan van Baexen ende Willem Kliever (?) scepen tot Ruremunde tugen dat vur ons koemen
is Johan van Oist ende heefft bekant dat hij schuldich is van rechter scholt Johan van der Kraken
ende sijnen erven vierendevijfftich Rijnsche gulden guet van golde ende zwair van gewicht off
die werde dair vur in der tijt der betalingen genge ende geve, te betalen op onser vrouwen licht
dage neest koemende off bennen veirteen dagen dair nae ombevangen, Ende weert saecke dat
hij des nyet en dede, so mach Johan van der Kraecken vurss. off sijne erven ellix daghz voirt
vrijelick ongemaendt dair op ter penen reeckenen off off verteren in sijns selffs huys off anders
waer dan hij wilt eynen halven Rijnschen gulden op desen vurss. schulder ende op sijn guet
zonder affslach der voirgemelten scholt, Ende als Johan van der Kraecken vurss. off sijne erven arre-
teringen nyet mer doin noch der penen langer liden en wilt, soe bidt Johan van Oist
vurss. allen heren, richteren ende steden geistlich ende werltlich, onder wem ende wair hij mit
lijve off mit guede bevonden woirde, dat die tot versuecke Johans van der Kraecken
vurss. ende sijnen erven die vurgemelte guede mit alle derre penen ende teringen dair op
gegain aen huem ende aen sijnen guede uyt willen richten ende peynden off uyt duen
peynden als scholt die vur gericht bekent ende gewonnen were, Sonder all arglyst, in
orkonde dis brieffs apen besegelt mit onsen zegelen, Gegeven int jair onss heren duysent
vierhondert ende vijfftich des neesten daghs nae sent Lucyen dach virginis.”
Schloss Haag,
inv.nr. 3701; charter. Dorso: “Opneminge 54 rinscher gulden door heer Johan van
Oest ao 1450.”
Vgl. 1443 z.d.
1451
22 januari 1451
"op sint Vincentiusdag"
VEMLO - Katherina "Roffarts", Elbrecht van Kessel genaamd Roffart en Machteld, echtelieden, en Goert van Kessel genaamd Roffart, zoon van Katherina voornoemd, eigenaars van de Roffartsmolen te Venlo, treffen door bemiddeling van magen en vrienden Sybrecht van Krekenbeck, en de broers Johan Vinck en Willem Vinck een akkoord inzake een geschil met Sander Vinck c.s. betreffende de sluis en een wal, gelegen buiten de stad Venlo tegenover de Roffartsmolen.
GA Venlo, Oud Archief Venlo, inv.nr. 1564a.
februari 1451, z.d.
VENLO - Ryckarde van Reijde [alias Van Besel] treft een regeling betreffende scheiding en deling met haar kinderen:
- Johan;
- Margriet, gehuwd met Arnold Vynck;
- Kaede, non;
- Hadewig, non;
- Arnold; deze ontvangt het losbare goed te Beesel, verpand aan het St.-Nicolaasklooster te Venlo, en het recht dat de kerk te Beesel en de kapel van St.-Lambrecht te Leeuwen hebben op ½ pond kaarswas jaarlijks.
- Jan. Deze zal zijn bastaardzoon Matthijs betalen volgens schepenbrief van 200 gulden hoofdsom.
RHCL Maastricht, Keverberg SA; Res Gestae II, nr. 2002 A.
15 juni 1451
BEESEL - Verkoop van 4 morgen weidegrond bij Wijlre onder Beesel.
RHCL Maastricht, Klooster Maria Weide te Venlo, inv.nr. 126; charter met 3 zegels.
8 juli 1451
in ’t jair onss Heren duysent vierhonderteynendevijfftich op den achten dach in den maendt julio
Steven Kellener, rechter, en Johannes Eynen en Johannes Roeder, laten van de voogdij te Roermond van de hof te Asselt, verklaren dat Alard Helkens heeft overgedragen aan Johannes Moelener en Gryette een bunder akkerland op ghen Raede dat hem na deling met zijn broer uit de erfenis van zijn moeder is toegevallen.
Bezegelaar: Steven Kellener.
RHCL Maastricht, Archief van het Kapittel van de H. Petrus te Sint Odiliënberg, sinds 1361 Kapittel van de H. Geest te Roermond, sinds 1569 Kathedraal Kapittel, inv.nr. 564, origineel op perkament, zegel verdwenen.
10 november 1451
ROERMOND / SWALMEN - Gerardt van Steghe en Catharina van Hushaven (zus van Huybrecht van Hushaven) te Roermond en hun beide kinderen worden vermeld als eigenaren van een pandschap groot 16 malder rogge ten laste van Thijs Herkenbosch' beemd in de Leuwense Oe gelegen onder het gericht van Swalmen.
RHCL Maastricht, Keverberg, charters nr. UA (Res Gestae).
15 november 1451
STRAELEN - Overeenkomst tussen Maes [Thomas] van Oyst, heer van Caen (nabij Straelen), en zijn kinderen:
- Lisbet, gehuwd met N. Brempt te Vlassrath;
- Hendrik;
- Felicitas;
- en Johan. Deze erft het huis Caen. Na zijn dood in 1529 erft zijn oudste zus Lisbet het huis Caen en verkoopt dit aam de abdij Siegburg.
G. van Bree: Res Gestae II, nr. 2013.
Zie 5-5-1529.
1451, z.d.
SWALMEN - Johan van Oest word beleend met "dat huys en hofstadt tot Hillenrade met grave en cingelgrave met de bouwhoven, en wat daartoe behoort", ten Cuycksen rechten.
- Tevens z.d.: Derck van Oest wordt beleend met "het Huys tot Swalmen binnen de graeven".
RA Noord-Brabant, Archief Leenhof van Cuyck, inv.nr. 8, fol. 238 resp. 239; met verwijzingen naar een vorig leenboek fol. 140, oud leenboek fol. 29.
Een korter maar vergelijkbaar afschrift in idem inv.nr. 7, fol. 146 resp. 147. Met dank aan Jan Bouten, Geleen.
1452
6 februari 1452
"des neesten daghes nae sent Aghaten dach der heyliger jonckfrouwen"
BEESEL ‑ Thonys van Hillenthem, richter, Johan van der Masen en Segher van Hoeghstaeden en gemene schepenen van de dingbank van Besell oorkonden dat Thys van ghenen Bosch met toestemming van zijn echtgenote Kathrynen zijn hof Tgenenbosch met toebehoren, gelegen te Besell, zoals hij deze heeft geërfd van zijn vader en moeder, heeft verkocht aan Derick van Besell en Gaerstaele, echtelieden en burgers te Ruremunde. Het "kirckengebot" voor deze verkoop heeft plaatsgehad in de kerk van Besell zes weken en drie dagen na de verkoop, zoals verplicht is volgens landrecht en gebruikelijk is in de dingbank van Besell.
De scholtis zegelt bij gebrek aan een zegel mee namens de schepenen.
RHCL Maastricht, Schepenbank Beesel en Belfeld, inv.nr. 414; charter.
Vgl. 1460 z.d. ("Wyssenissen").
6 februari 1452
"des neesten daghes nae sent Agathen dach der heyliger jonckfrouwen"
BEESEL - Thonis van Hillenthem, richter, Johan van der Masen, Segher van Hoeghstaeden en voorts de gemene schepenen van de dingbank van Besell oorkonden, dat Thys van ghenen Bosch met toestemming van zijn vrouw Kathrynen voor een niet nader genoemd bedrag zijn hof Tgenenbosch zoals deze gelegen is in de dingbank van Besell, "mit synre tymmeringen, huysinge ende lande, in hoegen ende in legen, nyet uytgescheyden", zoals deze hem door zijn vader en moeder is nagelaten, verkocht heeft aan Derick van Besell en Gaerstaele, echtelieden, burgers te Ruremunde. Verkoper belooft binnen jaar en dag de eigendomsbewijzen over te dragen. Aan het "kirckengebot" in de kerk van Besell is voldaan, d.w.z. de verkoop is 6 weken en 3 dagen voor de verkoopdag aangekondigd, zoals dit door de landsheer verlangd wordt. Op verzoek van de schepenen zegelt Thonys van Hillenthem mede namens de schepenen die geen eigen zegel hebben.
RHCL Maastricht, Schepenbank Beesel en Belfeld, inv.nr. 414; charter.
Zie 26-9-1461.
donderdag 30 maart 1452
"des
donerstaghs nae den sondagh Judica in der vasten"
SWALMEN - Arnoldt, hertog van Gelre en Gulich en graaf van Zutphenn, oorkondt dat hij vanwege Gods wil en op verzoek van sommige leden van de Ridderschap en mede uit overweging dat de kerk te Swalmen arm is en nodig verbouwd moet worden, middels deze open brief toestemming geeft om, ten behoeve van de reparaties ("timmeringen") en andere noodzakelijkheden aan deze kerk te Swalmen, 25 bunder gemeinte te ontginnen en verkopen ("slain, uitgeven ennd vercoupen"), op een wijze dit het minst schadelijk zal zijn voor de gemeente en het nuttigst voor de kerk. De overdracht zal dienen te geschieden met goedkeuring van Ridderschap en gemeente.
GA Roermond, Handschriften inv.nr. 15: Cartularium Schenck van Nydeggen, fol. 8.
Het origineel bevindt zich in het kerkarchief van de
St.-Lambertusparochie te Swalmen. (zie
Ramakers blz. 272-273).
1 april 1452
"des eirsten
daigs in den aprille"
VENLO ‑ Lambrecht Mercator de jonge, richter, Sybrecht van Krekenbeck en Reyner van Holthuysen, schepenen te Venlo, verklaren dat Alaert van Bueren en Fije, Reyner van Holthuysen en Gebel, Willem van Holthusen en jonkvrouw Geirtruyt, Sibrecht van Krekenbeck en Veerne, Bertolt ter Moelen en Lysbeth, Meynart, Heynrick Drabben, Aleyt van Waembeck, Lysbeth ter Moelen, weduwe van Johan Sheren, en Meynart van Ynckevoirt, met toestemming van zijn moeder Katherijne Meynartz, aan Merten van Rueremonde en Elizabeth rechten op een perceel aen ghen Eyckenenboeme hebben overgedragen.
RHCL Maastricht, Kruisheren Venlo, inv.nr. 96: charter met zegels; inv.nr. 214, fol. 204vs-205.
woensdag 10 mei 1452
"des neesten goinsdaigh na sent Johans dach ante portam latinam"
SWALMEN - Johan van Oest, heer te Hillenraede, en Lambrecht Walssart en Wijne van Swalmen, laten van Johan voornoemd, oorkonden dat Kathrijn, Luytgart en Dericksken Manss, zusters, dochters van wijlen Derick Manss en Geirtrude, echtelieden, met hun wettig daartoe gekozen momboir Sybrecht Joirdens, hun gedeelte van de hof en erf genaamd te Myddelhoeven met toebehoren in het kerspel Swalmen gelegen, dat zij hadden geërfd van hun ouders, aan hem als leenheer hebben op- en overgedragen ten behoeve van de rector, priorin en gezamenlijke kloosterlingen van het convent Ingher Weijden te Venle gelegen.
Johan van Oest zegelt mede namens de laten die geen eigen zegel hebben.
RHCL Maastricht, Klooster Maria Weide te Venlo, inv.nr. 157 (voorheen mag.lijst 128); charter. Zegel van Johan van Oest vrijwel onherkenbaar.
Zie ook 4-1-1452 en 12-6-1469.
maandag 15 mei 1452
"des alres neesten manendaigs na sent Servaes episcopi"
SWALMEN - Jannes Portghens, rechter, Lambrecht Walssart en Goert van Kessel genaamd Roffart, laten van Johan van Oest, heer van Hillanraede, verklaren dat Geertruit Manss, dochter van Derick Manss en zijn vrouw Gertruiden, en haar voogd Sybrecht Joirdens aan het klooster Maria Weide te Venlo heeft overgedragen haar aandeel in de helft van de hof te Middelhoven in het kerspel van Swalmen gelegen.
RHCL Maastricht, Maria Weide, inv.nr. 158; charter met zegel van Johan van Oest.
5 juni 1452
ROERMOND - Joest die Wylde van Merssen, richter, Heynrick van Inckenvoirt en Derick van Dorssdaell, schepenen te Roermond, oorkonden dat Jhelis Mans met toestemming van zijn vrouw Ffelytse aan Heyn op 't Zantt, Gerairt van Stege, Zietse Breidels en Johan Golsteyn ten behoeve van de huisarmen te Roermond een erfrente van 2 Rijnse gulden, vermeld in een akte van 7 januari 1370 die hiermee wordt getransfigeerd, heeft verkocht. Ffelytse zal gedurende haar leven het vruchtgebruik van de helft van de rente mogen behouden.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1624, fol. XXXvs-XXXI; regest nr. 469.
Zie 23-5-1450; vgl. 10-5-1452.
20 juli 1452
"op sent Margaretendach"
ROERMOND - Joest de Wilde van Mersen, richter, Sybrecht Herckenbosch en Heynrick van Ynckenvoirt, schepenen te Roermond, verklaren dat Engell Monninckx met toestemming van zijn vrouw Aleyde een erfrente van 1 Rijnsgulden ten laste van een kamer met een daarachter gelegen hof, gelegen over de brug achter het huis dan van meester Johan Smeets was, en mede ten laste van ¼ deel van dit huis, hebben verkocht aan Claes Moesberg en diens vrouw Trude.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1407; regest nr. 471. Met transfix van 15-9-1522 (regest nr. 1052).
Vgl. Smeetsgoed en Moesbergsgoed te Beesel.
vrijdag 3 november 1452
"des vridags nae Alre Heiligendach"
Z.P. - Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Gaert van Wijenhorst Willemszoon en Elysabeth van Eile, dochter van Elbert van Eile en Margriet van Oest.
RHCL Maastricht,
Familie-archief Scheres d'Olne, inv.nr. 1481; charter.
Zie januari 1455, 1434 donderdag na St.-Remigius, en 1455 zaterdag na Dertiendag.
20 december 1452
HORST - Anna van Straeten, weduwe van Jan van Broeckhuizen, sticht een jaardienst en een wekelijkse mis aan het altaar van het H. Kruis (te Horst).
GA Venlo, Inventaris van de archieven van de parochie St.-Lambertus te Horst, inv.nr. 202; charter.
1452, z.d.
BERG a/d MAAS - Helmich van Kessel wordt beleend met het leengoed Nythuysen met toebehoren, gelegen te Berge op de Maas in het land van Born, waarvan Henrick van Valckenborch eertijds leenman was.
Na overdracht wordt zijn broer Willem van Kessel hiermee beleend.
Sloet: Overkwartier, blz. 113-114.
Zie 29-1-1474.
1452, z.d.
LEROP - Katharina Mans draagt de hof te Liedorp met toebehoren zoals deze haar is aangestorven, in 1326 verheven door Didric Wamboys van Elmt, over aan Sibrecht Jordens.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, Overkwartier, blz. 66.
Katharina was mede-eigenaresse van Middelhoven te Swalmen; zie 10-5-1452, 4-1-1453 en 4-7-1453.
1453
4 januari 1453
"op den achden dach van sente Johans dage ewangelystz"
SWALMEN - Johannes Portkens, richter, Lambrecht Walscharts en Gaetschalck Loeker, laten van Johan van Oeste, heer van Hellenraede, oorkonden dat Jhelis en Jacop Pparren, gebroeders, hebben verklaard dat zij de helft van het halve goed te Middelhaven in het gerecht van Zwalmen gelegen, waarvan de kinderen van Dederick Mans uit Ruremunde de andere helft aan het klooster Maria Weide hebben verkocht, in erfkoop en met afstand van hun rechten hebben verkocht aan Reyner Kepken, rector van het klooster van O.L.V. en de 11.000 maagden te Venloe genaamd An der Weyen, die door Johan Portkens als richter wordt beleend namens het klooster.
Johan van Oeste zegelt op verzoek van richter en laten die geen eigen zegel hebben.
RHCL Maastricht, Klooster Maria Weide te Venlo, inv.nr. 159 (voorheen mag.lijst 131), charter. Zegel van Johan van Oest in redelijke staat.
Zie 10-5-1452.
woensdag 4 juli 1453
"des guedensdaighs nae visitationem Mariae"
ROERMOND - Burgemeesteren, schepenen en raad van de stad Roermond nemen het klooster van Mariagarde van de orde van de Regularissen, dat door wijlen Geertruyt, echtgenote van Derick Man, met haar dochter is gesticht, in hun bescherming en bepalen dat het klooster niet meer personen mag bevatten dan 2 priesters, 1 knecht, 20 jonkvrouwen, gewijd en ongewijd, en 6 of 7 donatinnen (schenksters), die als dienstmaagden voor de jonkvrouwen zullen fungeren.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 105-106; 18e eeuws afschrift in inv.nr. 1894, fol. 7vs; regest nr. 481.
Zie 10-5-1452, 1452, z.d., 4-1-1453, 18-1-1454 en GA Roermond, Oud Archief regest nr. 482.
24 juli 1453
Vermelding van Katherina Rosen van Krieckenbeck, weduwe van Hinrich Roffartz.
G. van Bree: Res Gestae II, nr. 2069.
24 oktober 1453
GRATHEM - Johan van Stockbroeck en de laten van de hof te Grathem, Herman van Tiegelen, Jan van der Culen, Jan van der Heyen, Willem Schoemeker, Jan op gheen Oert, Jan Koninx en Jan aan de Hagen, getuigen dat Jan van der Hagen voornoemd voor de erfpacht die hij aan de abdij van Thorn schuldig is, een hoeveelheid land zal afstaan in eigendom.
Habets: archieven Thorn, inv.nr. 365; charter. Bezegeld door Seger van Kessel (kruis met 5 ruiten).
Zie ook 8-8-1471.
1453, z.d. ?
SWALMEN - Dederick van Oest verklaart dat hij van het Munsterklooster te Roermond 3 bunder weiland, grenzend aan het veer van Buggenum, en 8 bunder akkerland in het Raderveld voor 30 overlandse guldens per jaar heeft gepacht.
Schloß Haag: inv.nr. 304.
Zie 14-6-1465.
1453, z.d.
BEESEL - "Anno 1453 heft Engelbert van Holtmolen sijn halffener op der hoeven twelck leengoed was, willen peijnden metten leenbode die daertoe van den ... was verleent - alt boeck, fol. 73."
RHCL Maastricht, Staten van het Overkwartier, inv.nr. 314.
Betreft vermoedelijk Raijerhof. Zie ook 1-8-1368.
1454
zondag 28 januari 1454
"des sonnendags nae sinte Paulusdage conversion"
ROERMOND - Johan van der Kraicken en Godert Hillen, schepenen te Roermond, verklaren dat Seger van Kessel en Marten van Bockhaven, als mombers van hun vrouwen, enerzijds, en Arnolt van Schoenhaven, rector, en Cathrijn, priorin van het klooster In de Mariagarde, namens Cathrijn, Luytgart en Derexken, dochters van Derick Man, anderzijds, een overeenkomst hebben gesloten over de goederen van Derick Man en zijn vrouw Cathrijn.
Luytgart en Derixken zullen het goed dat hen is toegevallen na deling met hun zuster Gertruyt verkopen. Seger en Marten krijgen de hof te Melich, die Man in leen houdt van Wassenberg. Het klooster krijgt 3 morgen land in 2 percelen te Goetzichaven. Seger en Merten zegelen mede.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1678; regest nr. 491.
De tweede partij was eigenaar van Middelhoven te Swalmen. Zie 10-5-1452 en 4-1-1453.
14 februari 1454
Zie 7 juni 1454.
7 juni 1454
"opp sente Valentijnsdaige"*
Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Johan van Bellickhaven, zoon van wijlen Derick van Bellickhaven, enerzijds, en Aleide van Eijll, dochter van wijlen Elbert van Eijll en van Margriet van Oeste, anderzijds.
*St.-Valentijnsdag wordt in Duitsland op 14 februari gevierd.
RHCL Maastricht, Familiearchief Scheres-d'Olne, inv.nr. 1482; charter.
zondag 6 oktober 1454
"des neesten sonnendaghz nae sent Remeysdach"
ROERMOND - Steven Kellener, richter, Heynrick van Middelhaven en Johannes Thys, laten van de voogdij te Roermond van de hof te Asselt, oorkonden dat Heynrick Voegels met toestemming van zijn echtgenote Lysabett een erfrente van 2 rijnsgulden en 1 oort, gevestigd op hun huis op de Swalmerstraat op de hoek naast het huis van Vullinc van Holtmoelen, heeft verkocht aan Heynrick van Ynckenvoirt en Heynrick Kellener ten behoeve van het Heiligdom te Roermond.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1658, grosse op perkament met zegels van eerste en tweede oorkonder.
1454, z.d.
GELRE ‑ Elbert Bol wordt beleend met hof en goed genaamd ingen Geist met toebehoren in het veld buiten de stad Gelre gelegen. Zijn moeder Jutte Bollen behoudt het vruchtgebruik.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 1.
1455
zaterdag 11 januari 1455
"des saterdages nae Dertiendach virginae"
Akte van scheiding en deling tussen Elbert en Telman van Eijll, broers, zonen van wijlen Elbert van Eijll en Margriet van Oeste.
RHCL Maastricht,
Familie-archief Scheres d'Olne, inv.nr. 1484; charter.
3 februari 1455
"des anderen daigs nae onser liever vrouwedach purificationis"
VENLO ‑ Johan van Polle, zoon van Jan, sluit een overeenkomst van huwelijkse voorwaarden met Margriet van Boickholt, dochter van Gerat van Boickholt in aanwezigheid van Reyner van Holthusen, Merten van Rueremunde, Johan van Lomme Arntzoon, Johan van Stalbergen, Jacop van Polle, Johan van Lomme Goetsenzoon, Willem Schotelken en Johan Boigel, getuigen van Johan van Polle, Johan van Boickholt, broer van Margriet, Goetsen Spede, Heynrick van Greveraide, Mathijs van der Lynden, Dionijs van der Haghe, Johan Luinen de mesmeker, en Gerat van Wijlre, bastaard, getuigen van Margriet van Boickholt. Johan van Polle brengt ten huwelijk 800 rijnse gulden en de helft van de nalatenschap van zijn moeder. Margriet van Boickholt brengt ten huwelijk haar aandeel te Wylren, met uitzondering van het huis met de draaiende brug dat aan haar broer Johan van Boickholt zal toebehoren. Voorts beloven Johan van Boickholt, Goetsen Spede en Agnes van Boickholt dat hun broer Heynrick van Boickholt deze huwelijkse voorwaarden zal bekrachtigen wanneer hij weer in het land is.
Bezegelaars: Johan van Polle, Johan van Boickholt, Reyner van Holthusen, Merten van Rueremunde, Johan van Lomme, Johan van Stalbegen, Jacop van Polle, Johan van Lomme, Willem Schotelke, Johan Boigel, Goetsen Spede, Heynrick van Greveraide, Mathijs van der Lynden en Gerat van Menss.
RHCL Maastricht, Maria Weide Venlo, inv.nr. 274, charter.
donderdag 20 februari 1455
"des donresdaighs op sent Valentijnsavont"
ROERMOND - Johan van Osen, richter, Johan van der Kraicken en Johan van Oidrade, schepenen te Roermond, verklaren dat Heyn Gruyter de windmolen buiten den Alden In Op, gelegen op de Molenberg, tegen een canon van 5 malder rogge en 2 penningen op St.-Petrus ad Vincula, in erpacht ontvangt van burgemeesteren, schepenen en raad van Roermond.
De erfpachtnemer stelt als waarborg de molen, zijn huis in de Brugstraat gelegen tussen de huizen van Willem Gruyter en Clais Moesbergen, dat vroeger van Matthijs van Gangelt was, zijn huisje in de Neerstraat bij de steeg ("gatsen") en een erfrente van 1 Rijnsgulden dat hij heft uit het huis van Pouwel van der Netten op Eykeldopsoirt.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 44-45; regest nr. 501.
Vgl. Moesbergsgoed te Beesel.
25 april 1455
"op sent Marcusdach evangeliste"
VENLO ‑ Lambrecht Mercator de jonge, richter, Merten van Rueremunde en Johan van Stalbergen, schepenen te Venlo, verklaren dat Reyner van Holthusen en zijn echtgenote Gebel, Johan van Lomme en zijn echtgenote Elisabeth aan Johan van Polle, zoon van wijlen Johan van Polle, en zijn echtgenote Margriet hebben overgedragen al het land en beemd gelegen te Wylren binnen het gerecht van Venlo, dat voorheen toebehoorde aan Gerat van Boickholt, vader van Margriet, uitgezonderd een stuk land waar de landweer over loopt, dat de overdragers aan de stad Venlo hebben verkocht.
RHCL Maastricht, Maria Weide Venlo, inv.nr. 275, charter.
30 april 1455
"op
sent Philippus ende sent Jacopsavent apostolorum"
VENLO ‑ Lambrecht Mercator de jonge, rechter, Merten van Rueremunde en Johan van Stalbergen, schepenen te Venlo, verklaren dat Johan van Polle, zoon van wijlen Johan van Polle, en zijn echtgenote Margriet van Boickholt aan Reyner van Holthusen en zijn echtgenote Gebel en aan Johann van Lomme en zijn echtgenote Elisabeth hebben overgedragen een grondrente van 16 overlandse rijnse gulden ten laste van de goederen die zij van Reyner en Gebel en van Johan en Elisabeth hadden gekocht, en die voorheen toebehoorden aan wijlen Gerat van Boickholt, vader van Margriet, behorend tot de hof te Wylren.
RHCL Maastricht, Maria Weide Venlo, inv.nr. 276: charter met zegels (Rueremunde en Stalbergen verdwenen).
2 mei 1455
"des anderen daighs na sent Philips ende sent Jacopsdach der tweyer heiliger apostelen"
VENLO ‑ Merten van Rueremunde en Johan van Stalbergen, schepenen te Venlo, verklaren dat Johan van Polle, zoon van Jan, en zijn echtgenote Margriet van Boicholt toestemming hebben verleend aan Johan, Heynrick en Agnes van Boicholt, broers respektievelijk zus van Margriet van Boicholt, kinderen van wijlen Gerat van Boicholt, om een perceel land over te nemen tegen dezelfde prijs die Johan van Poll en Margriet aan Reyner van Holthusen en Gebel en aan Johan van Lomme en zijn echtgenote Elisabeth hebben betaald. Dit perceel land behoorde voorheen toe aan Gerat van Boicholt die het had uitgewonnen van Gerat van Stalbergen.
RHCL Maastricht,
Maria Weide Venlo, inv.nr. 277, charter.
2 mei 1455
"des anderen
daigs na sent Philips ende sent Jacopsdach der heiligen apostelen"
VENLO ‑ Merten van Rueremunde en Johan van Stalbergen, schepenen te Venlo, verklaren dat Johan van Lomme, zoon van Arnt, en zijn echtgenote Lysbeth en Reyner van Holthusen en zijn echtgenote Gebel aan Johan van Poll, zoon van Jan, en zijn echtgenote Margriet toestemming hebben gegeven om binnen zeven jaren een ander onderpand te stellen voor een grondrente van 16 rijnse gulden.
RHCL Maastricht, Maria Weide Venlo, inv.nr. 278, charter.
9 juni 1455
Belie van Broichhausen, dochter van Maiss van Broichhausen, schenkt alles wat ze heeft geërfd van wijlen jonker Johan van Broichhausen tot Wickrath, aan ridder Godart van Harff en Heinricha van Broichhausen.
K. Mackes:
Erkelenzer Börde und Niersquellengebiet. Mönchengladbach, 1985, blz. 246; Ebd.
446 (Harff 64).
23 juni (?) 1455
"auf st.
Johans abend zu Mitsommers"
WANKUM ‑Alart van Bueren beleent Goert van Kessel genaamd Roffart met de laten op de Nette.
Schaesberg-Krieckenbeck:
Urk. 99.
24 juli 1455
"op sunte
Jacopsavont des heyligen apostoli"
ROERMOND - Steven Kellener, richter, Heyn Bruecker en Thys Scueben, laten van de voogdij te Roermond, verklaren dat Severijn Caemescherper met toestemming van zijn vrouw Mette een erfrente van 1 Rijnsgulden ten laste van 3½ morgen land in den Paelick gelegen tussen land van Henrick van Inckenvoert en van Jhelis Mans, dat verkopers geërfd hebben van Ffye Leenenkint en waarvan Jacop Tesser het andere deel heeft, heeft verkocht aan Lenaert van Dalen en diens vrouw Sewitte.
De richter zegelt mede namens de laten, die geen zegel hebben.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1624, fol. XXXIIvs; regest nr. 504.
Voor Jacop Tesser zie ook Tol te Asselt en Bijnsleen. Vgl. 9-8-1458.
zaterdag 16 augustus 1455
"des saterdaighs nae onss lieven vrouwendage assumtionis"
ROERMOND - Schout, burgemeesteren, schepenen en raad van de stad Roermond verklaren dat Gaidert Poeten en Lemme Walschart, schepenen te Asselt, Johan van Assel en Heynrick van der Voert hebben getuigd dat die van Nijmegen niet tolvrij zijn op de Maastollen van Asselt en Kessel.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 66-67; regest nr. 505.
28 oktober 1455
STRAELEN ‑ Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart dat hij met Engelbrecht van Brempt is overeengekomen dat deze de helft van het ambtmanschap van Straelen voor ten hoogste 300 rijnse guldens kan inlossen, nu het ambt van ambtman van Straelen is toegevallen aan Johan van Hemberch, ridder, en Engelbrecht van Brempt.
RHCL Maastricht, Staten Overkwartier, inv.nr. 1336, regest nr. 47.
1455, z.d.
HINSBECK ‑ Johan van Besel genaamd Van Reide wordt beleend met en gravengoed genaamd Muterkenshoff met bebouwing, hofstede, land en alle verdere toebehoren onder Hynsbeke gelegen, groot circa 20 Hollandse morgen, ontgonnen en omheind ('gevrijt') en tot een Gelders leen gemaakt.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 55.
Zie 1465 z.d.
1455, z.d.
ROERMOND ‑ Thijs Block wordt na het overlijden van Johan van Enssenbroick beleend met de gruit te Remund.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 65.
Zie 1406 z.d. en 16-10-1473.
1455, z.d.
ECHT - Het leengoed genaamd de hof ter Horst kent de volgende erfgenamen:
- Jutte van Ruytsekaeven, tante ("moey") van Diedrick van der Horst, houdt in leen haar gedeelte van Ruytsekaven, dat tot het leengoed van der Horst behoort;
- Baetse (van Ruytsekaven), eveneens tante ("moey") van Diedrick voornoemd, houdt in leen haar gedeelte van Ruytsekaven;
- Rutten van den Eygen heeft zijn rechten op Ruytsekaven overgedragen aan Simon van Rodenbroich, die wegens zijn echtgenote ook reeds een gedeelte in leen hield, welke twee delen deze beide heeft opgedragen aan Wilhelm van den Baent;
- Baetz van Ruytzekaven, echtgenote van Johan Buelen, draagt haar gedeelte van Ruytsekaven met toestemming van haar kinderen Johan en Wilhem over Lemmen Goitsoons van Echt.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 79.
zie 1449, z.d. en 1464, z.d.
1455, z.d.
REUVER-LEEUWEN - Aleyt van Wisschel, echtgenote van Arnt van Bredenbant van Lamerstorp, wordt beleend met de hof Ten Scheide te Lewen tegenover Kessel in het kerspel Beesel op de Maas gelegen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, Overkwartier, blz. 102.
Zie 1456 z.d.
1456
1456 ("op den heiligen pinxt avont")
HELDEN - Hertog Arnold van Gelre verklaart dat hij Derick van Oist, zijn raad en keukenmeester, 100 overlandse Rijnse gulden schuldig is, waarvoor hij zijn tiende te Helden overdraagt, met recht van lossen.
RHCL Maastricht, Hof van Gelder te Roermond, Processen 1703: momboir tegen de Karthuizers van Roermond, 1703-1706; RHCL Maastricht, Karthuizers inventaris d'Hoop 18490 nr. 1 en 18498 fol. 20.
1 juni 1456
"Brachmonat 1"
LEUTH ‑ Heinrich van Krickenbeck genaamd Bairle en Else van Dormershem, echtelieden, verkopen 2 morgen akkerland te Leuth aan de Bontenackerweg, afkomstig uit het grevengoed Ten Opp, aan Mathys Bairleman.
Schaesberg-Krieckenbeck:
Urk. 261.
Vgl. 7-6-1450.
7 juli 1456
WICKRATH ‑ Stijna Roffart, Johan Ansorge en Gort Roffart, echtgenoten, sluiten een overeenkomst over een erfenisdeling met hun zussen Grete, Nese en Trijne Roffart, die in de kloosters Dalheim en Duissern (Duisburg) zijn ingetreden. De kloosterzusters krijgen de boerderij Overnortnich bij Wanlo in het land van Wickrath en een beemd van een andere boerderij toegewezen. Zo lang ze leven zullen ze de inkomsten hieruit genieten. Sterft een van de nonnen, dan zal de beemd terugvallen naar de boerderij waaruit deze is afgescheiden. De inkomsten uit de boerderij te Wanlo blijven hen echter voorbehouden totdat de laatstlevende is overleden.
Namens de kloosterszusters bezegeld door Heinrich von Krieckenbeck, Evert van Kessel genaamd Roffert, Johan van Wick en Deric Ansorge.
K.A.V. Kempen: Familiearchief Van Schaesberg, Tannheim, Urkunden 979; met dank aan P. Geuskens.
1456, z.d.
BELFELD - Sibert van Kessel draagt de hof genaamd de Grote Hoeve, gelegen bij Belfelt in het land van Montfort, grenzend aan het Merlenbroeck, met alle toebehoren, paardenstoet en wildbaan, over aan zijn dochter Catrina, echtgenote van Reiner van Breempt de jonge. Hoewel de hertog van mening was dat de paardenstoet, de wildbaan en de heerlijkheid hem toekwamen, heeft hij na een uitspraak door zijn leenmannen Catrin voornoemd met al deze goederen en rechten beleend.
Sloet: Overkwartier, blz. 78-79.
1456, z.d.
ECHT ‑ Thijs Mudsel wordt beleend met het goed genaamd van Alphen onder Echt gelegen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 84.
1456, z.d.
REUVER-LEEUWEN - Derck Bolchouwer wordt beleend met de hof genaamd Ten Scheide, gelegen te Lewen met zijn toebehoren, waarvan Belye van Broichusen eertijds het vruchtgebruik genoot.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, Overkwartier, blz. 102.
Zie 1438 z.d. en 1455 z.d. Voor Bolkhouwer zie 29-11-1459, 14-7-1460 en 23-8-1460.
1456, z.d.
GELDERN - De paters Carmeliten te Gelder verklaren dat zij verschuldigd zijn om alle drie weken een mis te lezen voor Jean van Baaren [Johan van Bueren].
GA Venlo, Von Wymarschen Archief, Gefach VIII Lit. F inv.nr. 4.
1457
26 februari 1457
"'s anderen daags na Sint Matthijs dag"
VENLO - Severijn Geratzzoon en Hille, echtgenoten, verkopen een rente van 5 malder rogge, te heffen en te beuren uit de eigendommen van eerstgenoemde, welke liggen in het kerspel van Brede, aan Johan die Groot en Metten, echtgenoten.
GA Venlo, Oud Archief, inv.nr. 439.
Johan de Groot [overl. voor 6-10-1477] was gehuwd met Metten Loeppadtz.
9 maart 1457
BLERICK - -Ten overstaan van schepenen van Blerick dragen Willem van Kessel en zijn echtgenote Gerat van Broichusen diverse grondrenten over aan Johan Toeben, burger te Venlo.
J.H. Hansen: lijst van niet-geïnventariseerde charters, zich bevindend in het RHCL Maastricht, doos II nr. 36.
17 juni 1457
"des anderen
dachs nae sent Vijtz dachs des heiligen martelers"
VENLO - Lambrecht Mercator, richter, Merten van Ruremundt en Reiner van Holthausen, schepenen te Venlo, oorkonden dat Derick van Raede heeft verklaard dat hij met toestemming van magen en vrienden van beide zijden, een deling is overeengekomen met zijn twee kinderen, te weten Peter van Raede en diens vrouw Lijsbeth van Beringen en Gertruide van Raede en haar man Peter van Polle.
Peter van Raede en Lijsbeth zullen hebben het huis en erf op de hoek van de Markt en de Steinstraet, waarin Derick nu woont, plus enkele (nader omschreven) landerijen.
Peter van Poll en Gertruid zullen hebben de kamp, bemd en erf in gen Rijt met toebehoren.
GA Venlo, Schepenbank Venlo, inv.nr. B2694; proces Judith de Haen versus Johan van Greefraedt c.s. ca. 1585.
Met verdere bepalingen, zonder betrekking op Belfeld, Beesel of Swalmen.
10 oktober 1457
"op sent
Victoirsavont martiris"
ROERMOND - Arnolt, hertog van Gelre, geeft in aanwezigheid van de raadslieden Theodoricus van Oist, keukenmeester, en Theodoricus Schyncke van Nydeggen, knape, voorschriften om te voorkomen dat personen die in het gericht van Roermond een eed moeten afleggen door onkunde en gebrek aan kennis van de taal in meineed vervallen.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 97; regest nr. 522.
Theodoricus van Oist was leenman van Hillenraad.
20 december 1457
"op sente Thomasdach apostoli"
Johan van Osen, richter, Johan van der Kraecken en Dederick Hoefft, schepenen te Roermond, verklaren dat Peter Neutkens met toestemming van zijn vrouw Gryet een rente vermeld in een akte van 29 augustus 1451 (regest nr. 463), die hiermee wordt getransfigeerd, heeft geschonken aan Robijn van Zwalmen en Johannes Kedel, meesters van de broederschap van het H. Sacrament, voor een erfmis.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1445; regest nr. 526.
Zie 30-1-1458.
1458
30 januari 1458
"indicatione sexta die lune penulcia mensis januarii"
ROERMOND - Johannes Symonis de Weert, openbaar notaris, verklaart dat Hermannus van den Damme, pastoor van de parochiekerk van St.-Christoffel van de stad Roermond, aan (Ro)Bijn van Zwalmen en Johannes Kydel als meesters van de broederschap van het H. Sacrament vergunning heeft gegeven voor het bouwen, stichten en doteren van een altaar in de kerk.
Getuigen: Mathee Karnot, priester, Engelbertus Fabri, priester, en Reynerus Voegels, clericus.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1470; regest nr. 530.
Zie 20-12-1457.
16 maart 1458
"op sent Geirtruden avent der heiligher jonfrouw."
BEESEL - Sybrecht van Kessel en Margriet van Hompesch, echtelieden, en Johan van Kessel, hun zoon, oorkonden dat zij eertijds hun halve hof en erfgoed genaamd tgienen Broick, met akkerlanden, bemden en erven, houtgewassen, recht van collatie ("kirckgifften"), visrecht in de Maas, "heutlicken" goederen, gewin en gewerf, pachten, tijnzen en hoenders, genoemd of ongenoemd, uitgezonderd het vee ("die varende have"), gelegen in het kerspel en gericht van Besel zoals verkopers deze tot nu toe hebben bezeten, voor een niet genoemd bedrag "mit halme, hande ende mit monde" hebben verkocht aan Willem van Holthusen, die reeds eigenaar is van de andere helft van deze hof. De verkopers beloven dat ze de halve hof binnen jaar en dag vrij zullen opleveren en de eigendomsbrieven zullen overdragen.
Op verzoek van Margriet van Hompesch, die geen eigen zegel heeft, wordt de akte mede bezegeld door Reyner van Breempt den Jongen, haar schoonzoon ("zoen ende eydam"), die dit graag doet voor zijn schoonmoeder ("moder ende swegervrouwen").
“Wij Sybrecht van Kessel ende Margriet van Hompesch witlich man ende wijff ende voirt ick Johan van Kessel, des vurss. Sybrechtz ende Margrieten zone, doen kont allen luden ende bekennen alle sementlichen in desen breve voir ons ende voir onse erven, dat wij mit onsen vrijen goeden moetwillen ende in der tijt dae wij des moigich ende mechtich waren, ende mit recht ende bescheide wael doen mochten, recht ende bescheidelick vercocht hebben, en tot eynen vasten steden erffcoup vercoupen overmitz desen brieve Willem van Holthusen ende sijnen erve, tot eynen erffrecht te hebben ende te behalden onsen halven hoeff ende erve tghenen broick geheiten (dair Willem van Holthusen vurss dat wederdeil van der andere helffte des alingen hoefs ende erffs tghenen broick aff toegehoirt), So wie die vurss halve hoeff ende erve myt sijnen lande, beenden, ende erve, holtgewass, kirckgifften, water recht in der Mazen, heirlicke gueden, gewynne ende gewerve, pechten, tynssen, hoenren, in hoighen in leghen, in naten in droegen, myt nat mit vrome, te bosch en te brouck, te heide, te weiden, wijt lanck ende breit, id stae hyrynne genoempt off ongenoempt, myt alle synen rechten ende toebehoren nyet dair aen aff noch uitgescheiden groit noch cleyne, behalve die van den have in eynigerwijs gelegen is in den kerspel ende gericht van Besel, ende so gelijck als wij Sybecht ende Margriet vurss. den vurss. halven hoeff ende erve tot her toe gehat ende beseten hebben, om eyn tsomme van gelde die ons wael betailt ende verricht is, ende wij Sybrecht Margriet elude ende Johan vurss. hebben alinclich vertegen, mit halme hande ende mit monde, op desen vurss. verkochden halven hoeff ende erve myt alle sijnen rechten ende toebehoiren, in orber ende in behoiff Willems van Holthusen vurss. ende sijnre erven, ende sijn des semlichen uitgegangen, aen ende op der stat dair sich dat mit recht geboirt ende dair wij des myt recht uitgaen sullen, na recht ende gewoenlicheit, des selven vurss. vercochden halven hoeffs ende erffs, ende hebben onss ende onse erven, erfflicken, ewelijck ende ommermeir dair aff onterfft ende ontguet ende hebben Willem van Holthusen vurss. ende sijne erve, dair aen erfflicken geërfft ende geguet tot ewigen dagen toe, myt alle den recht dat des vurss. vercochden halven hoeffs ende erffs recht gelegen is, ende dat sij des erfflicken in den rechten genoigh hebben, vast ende seker sijn ende blijven sullen, ende wij noch onse erven, noch yemant anders van onser wegen, en sall noch en sullen van nu voirt aen nae datum des brieffs, dair aen egeynrehande recht, reden, bescheit, aenspraeke, vorderingh, toeseggen, gehoer noch geboir meer hebben noch behalden, in eynigerwijs off manieren ten ewigen dage toe, voirt so hebben wij Sybrecht Margriet elude ende Johan vurss voir onss ende voir onse erve gelaefft Willem van Holthusen vurss ende sijne erven, desen vurss vercochden halven hoeff ende erve, mit alle sijnen rechten ende toebehoiren, gelyck vurss steit te vrijen ende te weren jair ende dach, voir alle die ghene die des ten rechten comen willen, ende wij sullen ende gelaven oen oick dair aen alle voirkommen, alle voirbrieve ende alle aenspraeke aff te doen ende te kuelen, als recht ende gewoenlichen is te doen van erffcoup, bynnen den gericht van Besell, alle argelist, behendicheit, ferpelije, nije ende alde vunde, die erdacht sijn, off erdacht moigen werden, in geistlicken off in weirltlicken rechten ende die onss off onse erven in eynigen puncten dis brieffs tegen desen vurss erffcoup te scaden off te baten, ende Willem van Holthusen vurss ende synen erven te hijnder off tot onstaden comen muchten, semlich ende altemail hijrynne uitgescheiden ende uitgespraeken, [ende] op dat dis vurss erffcoup stede ende vast syn ende blijven sall ende egeyn gebreeck hijr aen syn en sall, so hebben wij Sybrecht van Kessel ende Johan van Kessel des vurss Sybrechtz soen, des tot eynen getuge der ewiger wairheit, onse segelen voir onss ende voir onse erven, onder aen desen brieff mit onser gansser wist gehangen, ende want ick Margriet van Hompesch vurss oick hyr van betuight will wesen ende dan selver deser tijt geyn segel en heb, so heb ick gebeden ende bidde Reyner van Breempt den Jongen, mijnen lieven soen ende eydam, dat he synen segel voir my ende over my ende over mijne erven bij segelen mijns lieven huysheren ende zoens aen desen selven brieff hangen will, tot eyner meirdere getuge der wairheit alre saken vurss. dat ick Reijner vurss. om beden wille mijnre lieven moder ende swegervrouwe gerne gedaen heb, ende heb mijn segel voir oer ende oeren erven, alles onder aen desen selven brieff sonder alle argelist gehangen, Gegheven int jaer ons heren dusent vier hondert acht ende vijfftich op sent Geirtruden avent der heiligher jonffr.”
RHCL Maastricht, Bisdom Roermond, inv.nr. 2207 (oud port. 117.5b); charter.
Reyner van Brempt was gehuwd met Catharina van Kessel; zie 1465 (Grote Hoeve, Belfeld).
13 mei 1458
BEESEL - De kerkmeesters van Beesel geven aan het klooster Maria Weide (leenhouder van de Klerkenhof) een stuk weide in erfpacht, gelegen naast het erf van het klooster.
RHCL Maastricht, Klooster Maria Weide te Venlo, inv.nr. 143; charter.
3 juli 1458
"des anderen daigs na onss lieven vrouwen dach visitationis"
BEESEL - Johan Drab, richter, Peter Wyndelen zoen, Heynrich des alden boeden zoen, en voorts de gemene schepenen van Beesel oorkonden, dat Heynrick van Barle (eertijds?) aan Lenart van gher Eycken, burger te Venle, en Trijnen, echtelieden, een jaarlijkse erfrente van 9 kop rogge en 9 kop haver heeft verkocht, gevestigd op een kamp en erf die eertijds eigendom was van Beelken Remkens, gelegen te Offenbeck op de berg, naast het erf van Thijs Noijen en binnen het kerspel en gericht van Besel. Deze erfrente moet jaarlijks geleverd worden op Sint Thomaes dag. De verkoper stelt zijn hoeve en erf genaamd Te Camp als onderpand. De kopers zullen jaarlijks op Sint Thomasdag 1 Keuls muerken betalen in de hoeve en erf Te Camp.
Johan Drab zegelt mede namens de getuigende schepenen, die geen schepenzegel hebben.
RHCL Maastricht, Familiearchief de Meer d'Osen, inv.nr. 39; charter.
Zie 17-8-1358 en 3-2-1474.
13 juli 1458
MEURS - Floris van Mirlaer, Matthias van Kessel en vier anderen verklaren dat zij graaf Vincent van Meurs als vijand beschouwen wegens Derick van der Horst en Gerit van Berntfelt.
H. Keussen:
Urkundenbuch der Stadt und Herrlichkeit Krefeld und der Grafschaft Mörs, regest
nr. 2975; HStAD Oran.-Mörs, nrs. 42, 45.
9 augustus 1458
"op sent
Laurentiusavent martiris"
Johan van Osen, richter, Sybrecht Herkenbosch en Heynrich van Ynckenvoert, schepenen te Roermond, verklaren dat Dederick Hoefft en zijn vrouw Hillegonde enkele erfrenten verkopen aan Gaedert Hillen, Lambrecht van Cruchten, Derick Steinbitzer en Johannes Kedel, meesters van de broederschap van St.-Jacob in de H. Geest, te weten:
- 2 lammeren ("roeskens mottune") ten laste van het huis In 't Hert in de Neerstraat gelegen naast het huis van Griet Saveders;
- 2 gouden schilden op het huis van Jacob Brouwers tegen de H. Geest(kerk);
- ½ oud schild op het huis van heer Mathijs van Reppen tegen de H. Geest(kerk) gelegen naast het huis In die Kerre;
- ½ oud schild op het huis van Zeverijn Kamesirges, dat vroeger van Jacob Tessers was, gelegen in de Hegstraat tegen het huis van Johan van Osen.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 478, blz. 378; 18e eeuws afschrift door A. van Laer.
Voor Jacob Tessers zie o.a. 24-7-1455.
5 oktober 1458
"des neesten dagh nae st. Franciscusdagh"
HAELEN - Jacob, graaf te Horn, oorkondt dat hij de twee hoeven van het klooster Mariagarde te Roermond, gelegen onder het gerecht van Haelen, waarvan de ene gelegen voor zijn burcht te Horn en andere Betmer wordt genoemd, zoals hij die aan het klooster heeft verkocht, voor een termijn van 20 jaren heeft gepacht van Arnoldt van Schoonhaeven, pater, en Cathrin, mater van het godshuis en convent van Mariagarde binnen Roermond, voor 60 malder rogge en 30 overlandse rijnsguldens per jaar.
Getuigen en borgen: Willem van Vlodorp, ridder en erfvoogd te Roermond, Gaedert van Vlodorp, heer te Leuth, Arnoldt van Ghoir Danielssoon, Heinrick van Baexen en Heinrick Collart Nuynhem.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1919; eenvoudig afschrift ca. 1712.
1458, z.d.
LIEROP ‑ Diedrick Hoeft wordt na overdracht door Sibrecht Jordens beleend met de hof te Lyerop in het ambt van Montfort bij Roermond gelegen, met zijn laten, tijnzen, pachten, visserij, weide, bosch en broek.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 66.
1458, z.d. ?
ARCEN - De Graaf Van Baaren [Van Bueren van Arcen] schenkt een altaar in de kerk van Arcen met behoud van zijn benoemingsrecht van de pastoor ("cum reservatione juris patronatus").
GA Venlo, Von Wymarschen Archief, Gefach VIII Lit. F inv.nr. 9.
1459
maart 1459
"Anno ... LIX° des vrijdags na post Judica"
LEUTH - Ten overstaan van Willem van Holthusen en Arnold van Goir wordt Ffije van Holthusen genaamd Van Bueren beleend met het huis te Aldenkriekebeeck met zijn leenmannen, lijfgewins‑ en eigen goederen en alle verdere toebehoren, gelegen in het kerspel van Loyt gelegen in het ambt van Kriekebeke, ten Gelderse rechten te verheergewaden. Vullinck van Kessel is haar hulder.
RA Gelderland, Gelderse leenkamer, inv.nr. 2, fol. CXXXV; met dank aan M. Flokstra.
donderdag 17 mei 1459
"des neesten donredaichs nae den heyligen pynxtdach"
ROERMOND - Johan Drabbe, stadhouder van de lenen van Arnolt, hertog van Gelre, en Emont van Barle en Diderick Hoefft, leenmannen, verklaren dat Willem van Vloedrop, ridder, erfvoogd van Roermond, met toestemming van zijn vrouw Cecilie van Elderen een erfrente van 25 overlandse Rijnsgulden ten laste van zijn grote tiend om Roermond en ten laste van de binnen Roermond bij de Karthuizers gelegen (tiend)schuur, die de verkoper van de hertog in leen houdt, heeft verkocht aan de burgemeesteren van Roermond ten behoeve van de studenten van het College van St.-Hieronymus te Keulen.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1497, authentiek 16e eeuws afschrift van notaris Johannes de Heza; eenvoudig 16e eeuws afschrift in inv.nr. 1498; regest nr. 563.
donderdag 17 mei 1459
"des doenresdaighz nae den heyligen Pynxtdach"
ROERMOND - Heynrick van Ynckenvoort en Johan van Oederade, schepenen te Roermond, verklaren dat Wilhelm van Vloedrop, ridder, erfvoogd van Roermond, drost van het ambt Montfort, zijn grote tiend om Roermond en de daarbij behorende schuur, gelegen binnen de stad bij de Karthuizers, die als onderpand zijn gesteld in de akte van heden (regest nr. 563), niet verder zal bezwaren.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1497, authentiek 16e eeuws afschrift van notaris Johannes de Heza; eenvoudig 16e eeuws afschrift in inv.nr. 1498; regest nr. 564.
donderdag 17 mei 1459
"des doenresdaighz nae pynxtdach"
ROERMOND - Burgemeesteren, schepenen en raad van de stad Roermond verklaren dat de jaarlijkse rente van 25 overlandse Rijnsguldens, vermeld in de akte van heden (regest nr. 563) binnen 10 jaar kan worden afgelost met 500 gelijke guldens.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1497, authentiek 16e eeuws afschrift van notaris Johannes de Heza; eenvoudig 16e eeuws afschrift in inv.nr. 1498; regest nr. 565.
30 mei 1459
STRAELEN - Henrick van Crekenbecke en zijn vrouw Eylsa van Crekenbecke geven Elbert van Eyll Evertszoon kwijting wegens de verkoop van ¼ van de hoeve op gen Hegenwerde.
RHCL Maastricht, Scheres, inv.nr. 675.
30 mei 1459
STRAELEN - Henrick van Crekenbeck en diens vrouw Eylsa verkopen de helft van de hof Op gen Hogen Werde in het kerspel Straelen, zijnde een leen van de abt van Siegburg.
Johan van Lyevendaill en hun zoon Aernt van Crekenbeck zullen de koper schadeloos houden.
RHCL Maastricht,
Scheres, inv.nr. 1581, 1583.
17 juli 1459
"op sente
Allexiusdach des heyligen comfessoers"
Z.P. - Gadert van Holtmoelen verklaart dat hij Elbert van Eyle Elbertssoen [zoon van Elbert van Eyl en Margaretha van Oest] schadeloos zal houden in verband met de borgstelling voor een bedrag van 150 enkele gouden rijnse guldens, die Elbert voor hem en met hem heeft gedaan bij Loeff van Berenbroick.
RHCL Maastricht, Familiearchief Scheres-d'Olne, inv.nr. 1402; charter met zegel in redelijke staat. Zie St.-Gregoriusdag 1469.
1. Ick Gadert van Holtmoele bekenne in desen apenen brieve voir my ende mynen erven dat
2. ick in goiden trouwen gelaefft heb ende gelave Elbert van Eyle Elbertssoen ende synen
3. erven te quyten ende te ontheffen ende alte mael schaedeloes te halden van alsucker hande
4. gelaefften als Elbert van Eyle voirss
myt ende voir my gelaefft ende verbonden hefft voir
5. anderhalff hondert enkel golden rijnsche gulden der vier kurfursten op den
6. rijn aen hant Loeffs van Berenbroick synen erven off helder sbrieffs myt synen wille ende
7. weert saicke dat ick Gadert voirss des nyet en dede ende daerynne versumelick worde
8. Soe bekenne ick voir my ende myne erven dat ick alsdan geen velicheyt noch geleyde nor-
9. ghentz hebn en sal aen mynen lyve off guet dat sy geistelick off werltlick stede
10. off waer dattet is, voirt soe bekenne ick Gadert voirgl. Soe wat krot schaden
11. hynder off toe sprake die voirss. Elbert van Eyle syne erven daer om hedden off
12. kregen yn enygerwyse dat moegen die voirss. Elbert syne erven versueken ende
13. verhalen aen alle mijne erffenysse, eerff ende guet ruerende ende onruerende, Soe waert
14. gelegen is off tot wat rechten dat ick nu ter tyt heb off naemaels kriegen mach
15. buten mynen mynen [sic] erven off yemans anders van onser wegen wederseggen ende
16. sonder al argelist in oirkont der waerheyt heb ick Gadert van Holtmoelen
17. voirss, mynen zegel aen desen brieff gehangen, Gegeven in den jaer ons heren
18. duesent vyerhondert neghen ende vyefftich op sente Allexius dach des
19. heyligen comfessoers.
Volgens idem inv.nr. 1403 d.d. 5-2-1460 is Elbert van Eyl Elbertszoon een broer van Elizabeth van Eyl gehuwd met Gadert van Wijenhorst Wilhelmszoon. Daarmee is hij een zoon van Elbert van Eyl en Margriet van Oest (zie huw. voorw. nov. 1452). Volgens idem inv.nr. 1434 d.d. 20-3-1469 was Elbert van Eyl tevens zwager van Arnold van Wachtendonk, die dus eveneens zal zijn getrouwd met een dochter van Elbert van Eyl en Margriet van Oest (let op, voorbehoud: het woord 'zwager' wordt in de 15e eeuw soms ruim geïnterpreteerd).
maandag 13 augustus 1459
"des maendags na sinte Laurens dach martyris"
BEESEL - Johan Drabbe, richter, Heyn Buersken, Jenken Schomeker en voorts alle gemene schepenen van Besel oorkonden, dat Leonart Boetzen met toestemming van zijn vrouw Jutte een stuk "water baentz" van ca 99 roeden, gelegen tussen het land van de Kruisbroeders van Ruremund, voor een niet genoemd bedrag heeft verkocht aan broeder Claes Lentken, prior van voornoemd klooster, ten behoeve van dit klooster. Als onderpand stelt Boetzen 1 bunder land naar keuze van een perceel van 2 bunder, gelegen bij de Dijck tussen het land van de voornoemde Kruisbroeders. Volgens het gebod van de landsheer en volgens het gebruik binnen de dingbank Besel is deze overdracht 6 weken en 3 dagen van te voren aangekondigd in de kerk. Johan Drabbe zegelt op verzoek van de schepenen, die geen eigen zegel hebben.
RHCL Maastricht, Kruisheren Roermond, inv.nr. ...; charter. Afschrift in: Copiae Lit. Arch. deel I, fol. 471.
29 november 1459
"op
sent Andreasavent"
ROERMOND - Johan van Osen, richter, Geraert van Stege en Rabet van Dorsdaele, schepenen te Roermond, verklaren dat Johan van den Kirckhoff en zijn vrouw Kathrijne een erfrente van 8 Rijnsguldens ten laste van het huis met toebehoren bij de Nielerpoort gelegen tussen de huizen van Jan Tymmermans en Johan Papen, heeft geschonken aan Derick Bolckhouwer [in het regest Bolckhommer genoemd; dit is vermoedelijk een lees- of schrijffout]. De rente is voor de helft bestemd voor de broederschap van het H. Sacrament en het altaar In den Op en voor de andere helft voor de broederschap van St.-Joris en het altaar in het gasthuis.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1589; regest nr. 568.
Voor Bolckhouwer zie leenverheffing Schei en Hof tot Leeuwen en 1456, z.d.; 14-7-1460 en 23-8-1460.
1459, z.d.
REUVER-LEEUWEN - Fye van Holthuysen genaamd Van Buren ontvangt het goed te Leeuwen met de Laten en de molen (te Offenbeeck) met alle rechten, zoals dit uit het goed en hof T'genen Scheyde "gespleten" is. Gadert van Kessel Vellings zoon is haar hulder.
RHCL Maastricht, Hof van Gelder te Roermond, inv.nr. 204, fol. 199: "Extracten geëxtraheert uuijt seker boeck geïntutuleert 'Index feudorum in Superiori Geldria et comitatu Sutphaniensi inceptus at Everhardo Reidano grapho in Marto anno 1593 et absolutus a fratre iodoco 18 Aprilis anno 1598'".
Zie 1448, z.d. en 1467, z.d.
1459, z.d.
LEUTH ‑ Fije van Holthusen genaamd Van Buren wordt beleend met het huis te Aldenkrikenbeeck met zijn leenmannen, lijfgewins‑ en eigen goederen, gelegen in het ambt van Crikenbeeck in het kerspel van Loyt.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 57.
1459, z.d.
REUVER-LEEUWEN - Fye van Holthuysen genaamd Van Buren ontvangt het goed te Lewen met de Laten en de molen (te Offenbeeck), met alle rechten, zoals dit uit het goed en "have" Tgenen Scheyde "gespleten is.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, Overkwartier, blz. 103-104.
1459, z.d.
SWALMEN ‑ Gerrit Bijns wordt na het overlijden van zijn vader beleend met 5 bunder land te Swalmen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 106-107.
Zie 21-1-1474.
1459-1485
SWALMEN ‑ Extract uit de Gelderse Leenaktenboeken 1326 en later betreffende het Bijnsleen te Swalmen.
RHCL Maastricht, Hof van Gelder te Roermond, inv.nr. Port. 191.
1459, z.d.
ECHT ‑ Mette, weduwe van Jacob Moetsel, echtgenote van Dirck Vos, wordt beleend met het goed genaamd van Alphen onder Echt gelegen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 84.
1459, z.d.
BAARLO ‑ Johan Tengnagel van Merwyck, als hulder namens zijn moeder Gertrud van Brede, vernieuwt de leeneed van de hof genaamd de Hoffacker te Baerle gelegen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 141.
Zie 1434 z.d. en 1465 z.d.
1459, z.d.
HORST ‑ Johan van Dript, als erfgenaam van zijn vader Johan, wordt beleend met 2 hoeve [oppervlaktemaat] te Horst en ¼ deel van de smalle tienden te Horst.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 130.
Zie 1417 z.d., 1424 z.d. en 1465 z.d.
Zie Publications etc. 13 (1876), Necrologium Munsterabdij Roermond, blz. 278: 26 december (z.j.): Obijt venerabilis vir Joannes de Dript, frater domine Bele de Dript, abbatisse nostre, qui sorori sue ac ceteris virginibus nobilem aurum legavit pro vino.
Zie Publications etc. 13 (1876), Necrologium Munsterabdij Roermond, blz. 273: 2 december (z.j.): Obijt Aleydis, uxur Joannes de Dript, fratris Bele de Dript, nostre abbatisse, de qua quelibet virginum dimidiam quartam vini.
EINDE