KRONIEK
VOOR BEESEL, BELFELD EN SWALMEN - 1490-1499
laatst
opgeslagen: donderdag 26 september 2024 CTRL+F = zoeken CTRL+C = kopiëren ALT+TAB = wisselen
1490
7 januari 1490
NEUSS ‑ Cijnsstichting door de nieuw gewijde abdis van het St.-Quirinusstift te Neuss, Liffardis van Brempt.
Met zegel.
HSAD, Kurköln Urkunden 3317.
Lyffart van Brempt werd opgevolgd vóór 10-5-1511 als abdis (idem, oorkonde 3856).
11 februari 1490
ROERMOND ‑ Overlijdt Wilhelma de Kessel, abdis van de Munsterabdij te Roermond. Zij liet o.a. de visserij in de Maas boven Horn na aan het klooster:
"Obijt
reverenda domina Wilhelma de Kessel, quintadecima abbatissa in Ruremunda, de
qua convantus noster retinuit hereditarie unum florenum renensem cum dimidio,
ad piscarium nostram supra Mosam de Hoirne, depositos, pro suo ac parentum
anniversario semel in anno celebrando."
Publications etc., 13 (1876), blz. 188.
4 maart 1490
ROERMOND - Jacob Melter herroept momberschap van Johan de Koster in de H. Geest. Vervolgens verkoopt Jacob huis c.a. op de Dries, tussen huizen van Jacob van ghen Beke en Rabet van Dorsdale de oude, met de plaats er tegen aan, Johan Custer had het huis als momber bij jaargeding uitgewonnen. Kopers zijn Rabet van Dorsdale de jonge en Geertrude Kellener, echtelieden.
GA Roermond, Hoofdgerecht 253l Res Gestae III nr. 1227
29 september 1490
Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Jan Spede, zoon van Karel Spede, enerzijds en Margaretha van Broekhuizen, dochter van wijlen Michiel van Broeckhuizen van Ooijen en van Elisabeth van Gruysdonck anderzijds. Margaretha krijgt als huwelijksgift 600 rijnse guldens mee, welke haar moeder en broers (Seger, Johan, Marten en Jaco) moeten betalen.
M. Flokstra: De bezitters van kasteel Ooijen door de eeuwen heen. In: Castellogica 1992-1, blz. 267-278; Gräflich von Spee'sches Archiv Schloß Heltorf Urk. N1.
17 november 1490
BEESEL ‑ Ridder Werner van den Bongart en zijn echtgenote Katrijn van Tüsschenbruck genaamd Van Egerade (Eggerade) verkopen de goederen van verkoopsters vader Peter van Tüsschenbroich, waaronder de boerderijen Ten Brock te Beesel, Lichtenberg te Lottum, Witvelt te Grubbenvorst en Winckel te Hinsbeck, aan Reynar van Holthuijssen, ambtman van Kriekenbeck.
Archiv Haus Anger bij Hubbelrath; Inventaris regest nr. 6 (Archivberatungsstelle Brauweiler); origineel op perkament met twee zegelrestanten verloren gegaan; zie ook 1516, z.d. Met dank aan Rinus Flokstra.
1490, z.d. ?
LINNE ‑ Seger Tessen Jacobssoon wordt beleend met de hof ten Breidenwegh c.a. bij Linne gelegen, eerder beleend aan Seger van Bruggen genaamd Kremer.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 76.
Voor Van Bruggen zie 16-6-1466 en 23-1-1473.
1491
30 augustus 1491
SWALMEN ‑ Verklaring over het recht van die van Swalmen op het gras van de Berendonck.
RHCL Maastricht, Schepenbank Swalmen en Asselt, inv.nr. 291; charter.
Zie 1623.
30 augustus 1491
"des neesten daighs nae sent Johanstagh decollata"
SWALMEN ‑ Burgemeester, schepenen en raad van de stad Ruremunde oorkonden dat schepenen, naburen en ingezetenen van de dingbank van Swalmen, te weten:
- Jelis Krumpvoet;
- Maes Bertrom;
- en Sibe Ruitzenn,
schepenen, die zich dit van 60 jaar geleden kunnen herinneren;
- Jennes Portkens;
- Jennes Bangen;
- en Jennes Kouven,
eveneens schepenen te Swalmen, die zich dit van 35 jaar geleden kunnen herinneren;
- Peter Backer;
- Peter Lietgens;
- Heine Minck;
- en Gerardt Lindeman,
die zich dit van 70 jaar geleden kunnen herinneren;
- Derick van der Hoevenn;
- Hein Rouckus;
- Heinken Linewever;
- en Heine Wolffs,
die zich dit van 60 jaar geleden kunnen herinneren;
- Gerhardt Lemmen;
- Jan Rouckus;
- Dirck Rouckus;
- Rabe op Graet;
- Wilhm Remckens;
- Wilhm Hoelhoufft;
- Arnndt Speckmeister;
- Henneken Clercks;
- Gaitkenn Portz;
- en Giele tot Wilre,
die zich dit van 40 jaar geleden kunnen herinneren;
- Jennis Krumpvoitz;
- Rut Krumpvoitz;
- Gaitschalk Portkens;
- Jennis Oliesleger;
- Dirck van Oist;
- Meus Molener
- en Jennis Goddertz,
die zich dit van 35 jaar geleden kunnen herinneren;
hebben verklaard dat de beesten van Elmpt, Brugghen, Bracht en Swalmen het gras van de gemeinte van de Berendonck altijd "mit dem buicken gedilt hebbenn" en dat zij nooit hebben horen zeggen dat deze gewoonte door iemand werd aangevochten, uitgezonderd ongeveer 35 jaar geleden, toen die van Brugghen de koeien van Elmpt naar Brugghenn dreven en deze pandden. Twee schepenen van Elmpt, te weten Jacop Moeren en Heine Poilman, kwamen hierop tijdens een gerechtsdag naar het Swalmer gerecht en beklaagden zich erover dat die van Brugghen hun koeien vanaf de Swalmer en Brachter zijde naar Brugghen hadden gebracht. Ze verzochten de Swalmer schepenen om hen te helpen bij het terugvorderen van het vee. Deze hulp was volgens goede oude gewoonte en nabuurschap zoals hun ouders en die van Swalmen, Bruggen en Bracht deze altijd hadden nageleefd. De schepenen van Swalmen antwoordden dat zij dit oude gebruik graag wilden handhaven, en Lem Walschart en Gaedert meister Henricks stonden meteen op en waren naar Bruggen gegaan naar jonker van Moirse (Meurs?). Nadat hem de zaak was uitgelegd, gaf deze bevel om de beesten van Elmpt terug te geven en voortaan geen vee meer te panden. Dit is daarna niet meer voorgekomen tot nu onlangs.
GA Roermond, Handschriftenverzameling inv.nr. 15: Cartularium Schenck van Nydeggen, fol. 40-41. Originele akte was bezegeld met het secreet zegel van Roermond. Afschrift door Christianus de Campo, clericus en notaris; Joannes de Hornn, Petrus de Vlodrop en Gobelinus Reineri zijn getuigen.
4 oktober 1491
SWALMEN-WIELER - Derick van Oest, bastaard, richter, Jannes Portgens, rentmeester, Geret Boetten en Wilhelm Reynkens, laten van Arret Schinck, verklaren dat Henrich von Freen, priester, pater van het klooster Empsen te Roermond, met het klooster aan Johan von dem Horyck en Janna von Eyl en von dem Horyck, heer en vrouw van Snegroide, de rente van 10,5 mud roggen jaarlijks verkocht hebben, die het klooster uit de hof zu Wylre, gelegen in het kerspel Swalmen bezit.
Kreisarchiv Viersen te Kempen: A III 5 (Föhl) nr. 44. Bron: AR Inv. 1379 reg. 360.
Orig. met zegels opstellers en Arret Schynck von Nydegen. Met dank aan Marcel Dings.
woensdag 16 november 1491
"des guedendaghs nae sent Martijnsdagh episcopi"
ROERMOND ‑ Johan Hillen en Dederick Hillen, schepenen te Roermond, verklaren dat Reyncken Trippemeker en zijn vrouw Aleyt een jaarrente van 15 Rijnsguldens ten laste van de stad Roermond, vermeld in een akte van 22 juni 1489, hebben overgedragen aan Beele van Drypt, abdis van het juffrouwenklooster (Munsterabdij) te Roermond, ten behoeve van dat klooster.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 478, blz. 9-10; regest nr. 868.
Beele van Dript had rechten op de Wielerhof te Swalmen. Zie Publications etc. 13 (1876), Necrologium Munsterabdij Roermond, blz. 206: 12 april 1521: Obbiit reverenda domina Bela de Dript, xvj abbatissa in Ruremunda, que nobis hereditarie legavit unum maldrum siliginis (tarwe) in Swalmen pro vino virginibus dando post pascha.
1491
BEESEL - Vermelding Gerat Truepmecker van Beyssel.
GA Venlo, Schepenbankarchief Venlo inv.nr. 2675; met dank aan Jan Hanssen.
1491, z.d.
Huwelijkse voorwaarden tusen NN van der Lippe genaamd Hoen en Anna van Krieckenbeck.
RHCL Maastricht, Dokumentatie D274: Inventaris van o.a. Bleijenbeek, Brempt, Hillenraad, nr. N 13; depot onbekend (gedeelte verdwenen, vgl. ook Schloß Haag).
Vgl. idem nr. N 10: (z.d.) Magescheid tussen Roelman van der Lip en zijn vier zussen.
1491, z.d.
LEUTH - Willem van Nijvenhem wordt beleend met de hof ten Busch, groot omtrent 80 morgen land, en met zijn goed gelegen bij de Aldenkrieckenbeeck met alle rechten en toebehoren in het kerspel van Leut gelegen, ten Zutphense rechten te verheergewaden.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 59.
Zie 1493, z.d.
1491, z.d.
ECHT ‑ Cecilia van Hamel en van Elderen wordt na overdracht door haar echtgenoot Willem van Vlodorp, erfvoogd, beleend met het leengoed genaamd van Alphen, groot 24 bunder, gelegen bij St.-Joost onder Echt.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 84.
1491, z.d.
ELMPT ‑ Beerte van Brempt, echtgenote van Sweder van Paerle, wordt na teruggave door Dirck van Baexen beleend met de pondige leengoederen bestaande uit leen en laten te Elmt gelegen, zoals deze eerder in leen werden gehouden door de oude Reiner van Brempt en door Gadert van Erp genaamd van Warrenberch in leen werden gehouden in plaats van Beerten van Brempt, weduwe van Gadert voornoemd, en haar beide kinderen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 109.
Zie 1488, z.d.
1492
25 maart 1492
ROERMOND / VENLO - Philips de Schone, hertog van Gelre, wordt verwelkomd te Roermond. Op zijn doortocht naar Venlo passeert hij ook [Swalmen, Beesel en] Belfeld.
Driessen, blz. 33.
10 mei 1492
ROERMOND - Heynrick Lyndemans en zijn vrouw Ymell geven een erfrente van 12 rijnsgulden, vermeld in een akte van 19-6-1481 die wordt getransfigeerd, aan Reyner Goltsteyn als meester van de huisarmen binnen Roermond.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1624, fol. IXvs (regest 874); eenv. 17e eeuws afschr. in idem inv.nr. 1675.
De familie Lindemans komt vanaf de 16e eeuw voor in Swalmen en Asselt.
11 mei 1492
WACHTENDONCK ‑ Thijs van Reide, scholtis te Wachtendonck, Jenken Thegijves, Nyeles opter Horst en de overige laten van het gerecht Geisseren in het land van Wachtendonck, verklaren dat Gertruyt van Schewick de heerlijkheid en het goed Pellandt (hoeve onder Wankum) en de hof te Glynssum met de daartoe behorende rechten, tienden, cijnzen en laten heeft overgedragen aan Johan van Drypt. Gertruyt had deze goederen verworven door middel van gerechtelijk beslag ten nadele van Henrich, heer te Gemen en Wevelinghoven.
RHCL Maastricht, Staten Overkwartier nr. 309; regest nr. 53.
16 mei 1492
Z.P. - "Obijt Felicita van Oist, vrouwe tot Ryckell, dair van hefft onser liever vrouwen broiderscap ein cleinet, werdich X lichter rijns gulden; noch heefft onsen convent besat XX gulden current voir hoir jairgetijt, hoir mans und hoirer alderen, noch besat dry altair laicken ende twe handtdwelen; matertera (= tante; zus van moeder ?!) Wilhelme et Joanne de Oist, nostrarum commonialium. Anno xcij."
Publications etc., 13 (1876), blz. 215; Necrologium Munster te Roermond.
vrijdag 8 juni 1492
des vrijdaghz nae
den sonnendach exaudi
ROERMOND - Kaerle, hertog van Gelre etc., vergunt de stad Roermond dat in het ambt Montfort, uitgezonderd binnen de muren en vesten van Nieuwstad en Echt door burgers en ingezetenen aldaar, geen ander bier gebrouwen, getapt en verkocht mag worden dan dat te Roermond is vervaardigd. Hij regelt de strafbaarstelling op overtredingen van dit voorschrift en voorts de wijze waarop goederen, welke bij koop of erfenis aan de geestelijkheid en kloosters zijn gekomen, na de dood van schenkers terugvallen aan hun erfgenamen.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 171-174 (regest 877); idem inv.nr. 789; idem inv.nr. 93; idem inv.nr. 1894.
RHCL Maastricht, Hof van Gelder te Venlo, inv.nr. 1901.
14 juni 1492
BEESEL EN SWALMEN - Hertog Karel begiftigd Tilman Poirtkens, dienaar van Vincentius, graaf van Meurs en Saarwerden, op diens voorspraak met het bodeambt in de kerspels Beesel en Swalmen in het Land van Montfort en beveelt aan Willem van Vlodorp, erfvoogd te Roermond, ridder, drost te Montfort en alle andere betrokkenen, om deze als zodanig te erkennen.
Archief Arnhem, Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen, inv.nr. 1714.1-0022.
5 juli 1492
des donresdaighz
nae Visitationis Mariae
ROERMOND - De stad Roermond staat Cecilie van Elderen, erfvoogdes, toe gedurende haar leven het huis bij de Minderbroeders, dat van Jacob Nagel was, te bewonen zonder belast te worden met diensten of wacht.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 229 (regest 878).
Caecilia was de weduwe van Willem van Vlodrop, o.a. eigenaar van de Asselterhof.
2 augustus 1492
OYEN ‑ Johan van Eyll, medeheer te Geysteren, en Jan van Broichusen Sweerszoon, leenmannen van Gelre van de hof van Cuyck, oorkonden dat Seger, Johan, Marten en Jacop van Broickhusen genaamd van Oeyen, broers, de hof Gen Sande te Ooyen, die zij gekocht hebben van Johan Hagen, als onderpand hebben gesteld voor 4 malder rogge, maat van Ooyen, jaarlijks voor een weekmis in de kerk van Horst, gesticht door Johan Hagen.
Zeger en Johan zegelen mede namens Marten en Jacop, die geen zegel hebben.
G. van Bree: Regesten van akten betreffende Roermond en omgeving 858-1574, regest nr. ...; Maasgouw 1880, blz. 216.
31 augustus 1492
MONTFORT ‑ Testament van Willem van Vlodrop, ridder, erfvoogd van Roermond, drost van Montfort, verleden voor Bernardinus van Dulken, onderpastoor van de parochiekerk van Montfort:
- Willem wil begraven worden bij de Karthuizers van Roermond in het graf van zijn vader;
- aan St.-Lambert te Luik voor alle onrechtvaardig goed 10 Arnhemse gulden;
- na zijn dood aan zijn vrouw Caecilia van Hamell en van Elderen het vruchtgebruik van zijn goederen, uitgezonderd hetgeen dat aan wijlen zijn zoon Gerard was beloofd;
- Caecilia zal jaarlijks aan hun zoon jonker Johan uitkeren 250 rijnsgulden;
- indien zijn vrouw mocht sterven zonder kinderen van Willem na te laten, vererft het goed naar de stam van herkomst;
- de armen ieder jaar 4 halve doeken te geven en de armen die voor het poorthuis van de voogdij zitten, iedere week te geven 16 boddreger uit de tol te Asselt als gewoonlijk;
- 15 Arnhemse guldens voor een jaargetijde bij de Karthuizers van Roermond;
- telkens 1 rijnsgulden voor de Minderbroeders, de predikheren, Augustijnen en O.L.V. broeders;
- aan de Predikheren te Maastricht 2 wagens hout jaarlijks, losbaar met 10 rijnsguldens;
- aan de parochiekerk van Roermond 10 Arnhemse guldens ineens;
- aan de kluizenaressen in de Alden Op bij de parochiekerk 5 Arnhemse guldens;
- aan de kerken van Wassenberg, Birgelen en Arsbeck ieder 5 Arnhemse guldens ineens;
- 2 sester reubzaad voor de lamp in de kerk van Asselt, te nemen uit de hof te Asselt, zoals zijn vader die heeft gesticht;
- om de kerk van Asselt staande te houden 20 guldens uit de voogdij, zoals zijn vader die gegeven had;
- alzulke goederen als zijn vader jaarlijks gaf aan de Minderbroeders van Roermond, te nemen uit de voogdij: met vastenavond een lamp, 1 vierdel wijn en gezouten vlees, tegen de vasten 1 sester zaad en 1 sester erwten, met Pasen een kalf en twee vasellbiggen en in de herfst een varken;
- aan de vicaris van Roermond en de pastoor van het begijnhof ieder 5 Arnhemse guldens om op zondag op de stoel in het gemeen voor zijn ziel te doen bidden;
- 5 Arnhemse guldens aan St.-Catharina en het licht [godslamp] van de kerk van Montfort;
- ter ere van St.-Wenceslaus in zijn kapel te Elsem 18 malder rogge uit de molen om drie wekelijkse missen te doen op dinsdag, donderdag en zaterdag;
- voor de bouw van de kapel te Posterholt 6 malder rogge;
- 8 Arnhemse guldens voor het klooster te St.-Odiliënberg en dat te St.-Joost bij Echt;
- zijn knapen 50 gulden, te verdelen volgens hun diensttijd;
- vanwege trouwe dienst van Gairt van Stege levenslang kleding, 1 varken en 2 schapen als vanouds;
- de hertog van Gelre is hem 1.000 Arnhemse guldens schuldig, waarvan hij hem 500 kwijtscheldt;
- Willem benoemt tot executeurs-testamentair zijn vrouw Caecilia van Hamell en van Elderen, Willem van Hamell, heer te Elderen, zijn neef Willem van Vlodrop, heer te Dalenbroek, ridder, en de prior van de Karthuizers te Roermond.
Geschied op de burcht te Montfort in bijzijn van jonker Gadert van der Maesen, zijn secretaris.
Limburgs Jaarboek XVIII, blz. 100-102.
Caecilia van Hamell en van Elderen was een dochter van Arnold, heer van Elderen en Borgharen, en Anna van Trazegnies (idem, blz. 127).
1492, z.d.
KRIEKENBECK ‑ Reiner van Holthusen, als erfgenaam van Fije van Holthusen, weduwe van Allaert van Buren, wordt beleend met het huis te Aldenkrikenbeeck met manschappen, laatschappen, lijfgewin, tijnzen, hoenders, molen, bos, broek, bemden en houtgewas.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 57.
1492, z.d.
KRIEKENBECK - Johan van Lomme en zijn metgedelingen worden beleend met een schuld van 2.000 goede zware overlandse keurvorstelijke rijnse gulden gevestigd op Aldenkrieckenbeck. "Bij Fije voorn. bekent Reineren van Holthusen an desen leen".
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 57.
1492, z.d.
LEUTH - Henrich van Barlo vernieuwt de leeneed van de hof te Leut in het kerspel van Leut gelegen tussen Willem Roos en Johan Ingenhuys, ten Gelderse rechten te verheergewaden.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 61.
Zie 12-1-1482 en 11-7-1544.
1492, z.d.
ECHT - Heynen van den Eynde wordt als erfgenaam van Lemmen Goossens beleend met een gedeelte van het leengoed genaamd Rutsekoven.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 80.
Zie 4-6-1476 en 6-11-1506.
1492, z.d.
TEGELEN ‑ Arnt Neuytkens vernieuwt de leeneed van de helft van het goed te Wambeke in het kerspel van Tegelen gelegen, zijnde een leengoed te verheergewaden ten Gelderse rechten, en belooft dat hij binnen drie weken de leenbrieven zal brengen waarin staat dat hij dit leengoed eertijds heeft ontvangen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 105.
Zie 1326, z.d.
1492, z.d.
HORST-GROENINGEN ‑ Stijne van Bel, weduwe van Henric van Meer, ridder, als erfgename van haar vader Eduward, wordt beleend met de gehele hof genaamd to Groenouwen in het kerspel van Horst in het land van Kessel gelegen, ten Cuykse rechten te verheergewaden.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 133.
1493
18 november 1493
in ’t jair onss Heren dusent
vierhondertdryendetnegentich op sente Elisabettenavont vidue
SWALMEN - De gezamenlijke schepenen en ingezetenen van het kerspel
en de dingbank Swalmen verklaren dat zij, na afrekening met de
kerkmeesters Gerairt Bolten, Maes van der Bruggen, Jennes Olisleger en Derick
van ghen Holt, een bedrag van 28 Rijnse gulden schuldig zijn aan Ghiel van den
Schoerwech, burger te Roermond, wegens werkzaamheden aan de parochiekerk. Zij
zullen daarvoor jaarlijks twee malder rogge betalen.
Bezegelaars: Seets Pijll, schout van het ambt Montfort, en Arnt Schynck van
Nydeggen, heer te Hellenraide.
HCL Maastricht, De bisschop van Roemond (14.A002A) met stukken van de
voormalige bisschop van Roermond en apostolisch vicaris-generaal te Grave en
van het Begijnhof te Roermond, inv.nr. 2211; origineel op perkament met twee
zegels.
20 december 1493
BELLE ‑ Evert en Ulrich van Vischenich genaamd Van Belle beloven hun 'muhme' Styna, weduwe van ridder Heinrich van Mer, die aan hen huis en hof te Vaidzbelle heeft overgedragen, op de afgesproken tijd en wijze 'terug te stellen'(?).
Schaesberg-Tannheim
(II): Urk. 1248.
1493, z.d.
LOBBERICH - Peter van Boicholt vernieuwt de leeneed van de hof to Broick, gelegen in het kerspel van Lobbroeck.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 49.
Zie 11-1-1482 en 1510, z.d.
1493, z.d.
LOBBERICH - Johan Ruweel vernieuwt de leeneed van de hof genaamd Neetbroeck.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 53.
1493, z.d.
HINSBECK ‑ Gerrit van Goor vernieuwt de leeneed van de Kesselerhoff in het dorp Hensbeke.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 55-56.
Zie 14-6-1489 en 1502, z.d.
1493, z.d.
LEUTH - Willem van Nijvenhem wordt beleend met de hof ten Busch, groot omtrent 80 morgen land, en met zijn goed gelegen bij de Aldenkrieckenbeeck met alle rechten en toebehoren in het kerspel van Leut gelegen, ten Zutphense rechten te verheergewaden, zoals Willem van Tegelen, zijn grootvader van moederszijde ("sijner moeder vader"), deze in bezit heeft gehad en zoals hij deze heeft geërfd van zijn vader, eveneens Willem van Nijvenhem geheten.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 59.
Zie 1491, z.d. en 1504, z.d.
1493, z.d.
GRUBBENVORST ‑ Gerrit van Goor vernieuwt de leeneed van het huis genaamd Caldenbroeck in het land van Kessel.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 136-137.
Zie 16-10-1473 en 1502, z.d.
1493, z.d.
MAASBREE ‑ Willem Pastoirs, zoon van Gadert Pastoirs van Kessel en Beele van Scheelberch, vernieuwt de leeneed van de hof genaamd Soetersbeek, gelegen te Baerle en Brede, welke leeneed op 23 maart 1474 wegens zijn minderjarigheid was afgelegd door zijn oom Willem van Scheelberch.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 142-143.
Zie 1518, z.d. en 2-3-1539.
1493, z.d.
KESSEL ‑ Thijs van Kessel, zoon van Willem van Kessel en broer van Johan van Kessel, wordt beleend met het huis te Kessel als een open huis, met de hof "tot genen Grave", met de weerd tegenover het huis gelegen en met het leengoed genaamd Snaterbeecksgoed.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 144.
Zie 18-10-1473 en 19-6-1527.
1493, z.d.
OFFENBEEK ‑ Wolter van Buren vernieuwt de leeneed van de molen te Offenbeeck met de laten en erven van de hof genaamd de Hoff tot Leuwen en de visserij te Beesel in de Maas, ten Zutphense rechten.
RHCL Maastricht, Hof van Gelder te Roermond, inv.nr. 204, fol. 199vs.
Zie 30-1-1474 en 16-1-1511.
1493, z.d.
KESSEL ‑ Arnt van Lomme Janszoon vernieuwt de leeneed van de hof ten Holt onder Kessel gelegen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 145.
Zie 17-10-1473 en 31-1-1523.
1493, z.d.
LEUTH ‑ Wilhem Vinck vernieuwt de leeneed van een goed te Leute gelegen, genaamd Toessemoelen of Dussmoelen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 58.
Zie 12-10-1473 en 23-1-1529.
1493, z.d.
BAARLO ‑ Martin Haveacker vernieuwt de leeneed van de hof genaamd de Hoffacker te Baerle gelegen en draagt het leen op aan Gerrit Lueffs genaamd Kiespenninck, die ermee wordt beleend.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 141.
Zie 20-10-1473 en 1516 z.d.
1494
4 april 1494
HORST-GROENINGEN ‑ Styna, weduwe van ridder Heinrich van Mer, erfvoogd van Belle, vrouwe te Werde en Haips, verkoopt 1/3 deel van het Kleefs leengoed Groenauwe in het kerspel Horst in het land van Kessel gelegen voor een bedrag van 500 Keulse gulden aan Peter van Boichoult.
Schaesberg-Tannheim
(II): Urk. 814.
1494, z.d. (na 4
april)
HORST-GROENINGEN ‑ Peter van Boeckholt wordt na overdracht door Cristine van Bel, dochter van wijlen Eduward van Bel en weduwe van Henric van Meer, beleend met de gehele hof genaamd to Groenouwen in het kerspel van Horst in het land van Kessel gelegen, ten Cuykse rechten te verheergewaden.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 133.
24 augustus 1494
op sint Bartholmeusdach apostoli
ROERMOND - Arnolt Neutkens en Heynrick van der Kraicken, burgemeesters, verkopen met toestemming van de raad, werkmeesters, zesmannen en andere 'geordinerden gueden mannen', een erfrente van 27 rijnsguldens aan Gheerman Heesman en zijn vrouw Margriete van Vernick. Als onderpand stellen zij de griend genaamd 'dat Weedel' gelegen vóór de std tussen de Lanck en de St.-Janspoort langs de stadsgracht en wal. De rente is losbaar met 450 gelijke munt. Oorkonders: Dederick van Kruchten, Geraert van Rey en Dederick Hillen, schepenen te Roermond.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 492; grosse op perkament, zegels in bruine was van de oorkonders, dat van de stad verloren (regest 891). Getransfigeerd met akte dd. 12-5-1525.
De aankopers worden reeds genoemd in akten dd. 25-5-1488 (regest 841) en 25-7-1490 (regest 856); Margriet van Vernich hertr. vóór 1516 met Johan van Lom.
26 augustus 1494
”Datum Rome apud
Sanctum Petrum sub sigillo officii pinarie 3 kalendas…pontificatus domini
Alexandri pape 6 anno tertio”
SWALMEN - Julianus, bisschop van Ostia, staat op verzoek van de parochianen van Swalmen toe dat priesters met een draagaltaar de mis opdragen op het altaar gewijd aan Maria en de heiligen Sebastianus, Antonius en Barbara, zolang dit altaar niet is gewijd.
RHCL Maastricht, Officiaal bisdom Roermond, inv.nr. 43, procesnr. 167; regestenlijst. Eenvoudig afschrift op papier. Door de corrupte overlevering van de datumregel is het gehele pontificaatsjaar (d.w.z. t/m 25 augustus 1495)als datering aan te houden.
1 september 1494
"op sent
Egidiusdach abbatis et confessoris"
ROERMOND ‑ Burgemeesteren, schepenen, raad en gemene burgers en ingezetenen van de stad Roermond verkopen een erfrente van 5 Rijnsguldens aan Bele van Drypt, abdis, en de juffrouwen van O.L. Vrouwe Munster in de stad ten behoeve van twee jaargetijden voor Hendrick Geldorffs en zijn vrouw Styne Wolfs. De rente kan worden afgelost met 100 gelijke guldens.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 230-231; authentiek 18e eeuws afschrift van A. van Laer in inv.nr. 478, blz. 15-19 en 23-25; regest nr. 893.
Bele van Drypt had rechten op de Wielerhof te Swalmen.
1495
1 januari 1495
"op den heiligen jaarsdagh"
ROERMOND ‑ Burgemeesteren, schepenen, raad en gemene burgers en ingezetenen van de stad Roermond verkopen een erfrente van 6 Rijnsguldens aan Bele van Drypt, abdis, ten behoeve van het klooster (van O.L.V. Munster). De rente kan worden afgelost met 100 gelijke guldens.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 478, blz. 19-23; regest nr. 897.
Bele van Drypt had rechten op de Wielerhof te Swalmen.
woensdag 1 juli
1495
"Mittwoch
nach Peter und Paul"
Gerit van Ghoire tuchtigt Margriet Vyncken, echtgenote van zijn leenman Goessen Spede, aan hof en erfenis te Oirlick (later: Windmühlenhof).
Schaesberg-Krieckenbeck: Urk. 135.
Vgl J. Verzijl: genealogie Van Stalbergen. In: Navorscher 1957-1958, blz. 90: Henrica Spee, dochter van Goessen Spee en Griet Vinck. Gehuwd met dr. Johan van Stalbergen, weduwnaar van Lucia van der Ketten. Kinderen uit dit huwelijk: Goswinus van Stalbergen en Johanna van Stalbergen.
Zie ook Gelre 1938, blz. 231 e.v.: Maria Spee, dochter van Goessen Spee en Griet Vinck. Gehuwd met Reinier Hillen. kinderen uit dit huwelijk: Dirk Hillen en Johanna Hillen.
10 oktober 1495
"des neesten
daighz nae sent Dyonisiusdach martiris"
ROERMOND ‑ Dederick van Kruchten, richter, Gerairt van Reyde en Robijn van Zwalmen, schepen te Roermond, verklaren dat Jorys Haverslach een erfrente van 1 Rijnsgulden ten laste van het huis dat Jorys van het oude gasthuis gekregen heeft, gelegen op de Schuitenberg tussen de huizen van Johan Kopen en wijlen Geerken Teuwers, schuldig is aan Reyner Trippemeker, gasthuismeester, ten behoeve van dat gasthuis. De rente kan binnen 3 jaar worden afgelost met 20 gelijke guldens.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1579; regest nr. 904.
zaterdag 28 november 1495
"des saterdaighz nae sente Katherinendach virginis"
ROERMOND ‑ Dederick van Kruchten, richter, Gerairt van Reyde en Johan van Hueckelhaven, schepenen te Roermond, verklaren dat Syllye Konetz diverse goederen heeft geschonken aan Heynrick Geldoffz en Reyner Goltsteyn als meesters van de huisarmen te Roermond, te weten:
- 1/3 deel van het stenen huis met toebehoren, gelegen op de hoek van de Schoenmakersstraat, dat vroeger van Gerairt van Stege was;
- 1/3 deel van het halve huis daarnaast gelegen, de Otter genaamd;
- 2 bunder land met toebehoren, gelegen in het Muggenbroekerveld achter O.L.V. in 't Zand tussen land van het gasthuis te Roermond en Kathrijn van Muggenbroicke, met een korte zijde grenzend aan het erf van Selis van Wessem.
De schenkster reserveert uit deze goederen een erfrente van 7 Rijnsguldens voor zichzelf, waarvoor zij de goederen gerechtelijk had aangeslagen.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1643; afschrift in inv.nr. 1624, fol. XLI; regest nr. 905.
Gerairt van Stege was eigenaar van een boerderij te Asselt. Zie o.a. 6-5-1496.
1495, z.d.
TEGELEN - Seibert van Beek houdt hoeve Hainrade [de Haandert] te Tegelen in leen van de mankamer te Brüggen.
Driessen, Tegelen blz. 105.
Mogelijk is hij dezelfde als Sybert of Brant van Brede (voor uitleg zie 20-7-1508).
1496
6 mei 1496
ROERMOND ‑ Dederick van Kruchten, richter, Henrick Kellener en Gerairt Kremer, schepenen te Roermond, verklaren dat Johannes Thijs het 1/3 deel van het stenen huis dat van wijlen Gerairdt van Stege was, gelegen op de Steenweg op de hoek van de Schoenmakersstraat, en het 1/3 deel van het halve huis daarnaast gelegen, de Otter genaamd, heeft ontvangen van Heynrick Geldoiffs, Gheerman Heessman en Reyner Goltsteyn als meesters van de huisarmen binnen Roermond.
Syllie Konetz heft uit de beide 1/3 delen een erfrente van 7 Rijnsguldens, waarvoor de huisarmen 2 bunders land achter O.L.V. in 't Zand in het Muggenbroekerveld als onderpand hebben gesteld.
Johannes Thijs ontlast die 2 bunders van het onderpand en stelt met toestemming van zijn vrouw Kathrijne de genoemde beide 1/3 delen als onderpand voor de erfrente aan Syllie Konetz, alsmede een ander 1/3 deel van de goederen die hij bij jaargeding wegens een erfrente ten laste van Leonard van Stege heeft uitgewonnen en verworven.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1624, fol. XLI-XLIvs; regest nr. 909.
Gerairt van Stege was eigenaar van een boerderij te Asselt. Zie o.a. 28-11-1495.
19 augustus 1496
Thijss van Merwijck stelt zijn broer Willem van Merwijck en diens vrouw Agnes van den Donck, die hun goederen voor hem veronderpand hadden, schadeloos voor deze borgstelling.
RHCL Maastricht, Familiearchief Van Merwijck-de Keverberg, inv.nr. x350; charter.
7 september 1496
GELRE ‑ Karel, hertog van Gelre en van Gulik en graaf van Zutphen, beveelt de schepenen om geen overdrachten van goederen en renten aan geestelijke instellingen te laten geschieden, omdat deze goederen en renten anders aan diensten en schattingen worden onttrokken.
RHCL Maastricht, Maria Weide te Venlo, inv.nr. 410; afschrift op papier.
Zie 7-12-1472.
6 december 1496
ROERMOND ‑ Burgemeesters, schepenen, raad en gemene burgers en ingezetenen van Roermond verkopen een erfrente van 18 rijnse guldens, losbaar met 300 gelijke guldens, aan Johan Vynck Arntszoon van Venlo en diens echtgenote Margriete van den Grynde.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 490; regest nr. 912.
Zie 6-12-1505.
1497
z.d., na december 1497
SWALMEN ‑ Kasteel Hillenraad wordt overgegeven aan Robert van der Marck.
G. van Bree: Res Gestae II, nr. 2886.
1498
25 maart 1498
OOL ‑ Johan Planen en echtgenote verkopen 2½ week van het veer te Ool aan Herman Bartscherre en echtgenote.
RHCL Maastricht, Dalenbroek, inv.nr. 777; charter.
donderdag 17 mei 1498
"des donresdaighs nae sent Servaesdaigh episcopi"
ROERMOND ‑ Dederick van Kruchten, richter, Heynrick Geldoff en Geraert van Rey, schepenen te Roermond, verklaren dat Styne, weduwe van Claes Geven, met toestemming van Goesse Ryxkens als man en momber van haar dochter Kathryne en van Thijs Plaenen als man en momber van haar dochter Wendele, een erfrente van 2 rijnsgulden zoals beschreven in de akten van 15 juli 1481 en 5 augustus 1483, die hiermee worden getransfigeerd, heeft verkocht aan Gheerman Heesman en Reyner Goltsteyn als meesters van de huisarmen binnen Roermond.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 1624, fol. XXIII-XXIIIvs; regest nr. 915.
Vgl. Plaenengoed en Plaenenbaend te Beesel.
woensdag 27 juni 1498
"op godestach nae sente Johans dach Batist to midsomer off natinitatis"
VENLO - Peter Wegge, richter, Arnt Daelen en Arnt van Lom, schepenen te Venle, oorkonden dat Coene Hoefftz, weduwe, en Jan van Driept en Ailheit, schoonzoon en dochter van Coene voornoemd, hebben bekend dat Herman die Late en diens vrouw Kathryne en Heynrich Swaegerman en diens vrouw Bele op hun erf een stenen muur mogen zetten op het kelderfundament van Coene. Herman en Kathryne en Henrich en Bele zullen de steeg tussen Coene enerzijds en de nieuwe bewoners anderzijds mogen hebben en behouden van de straat tot aab de eerste stijl van Coenes huis, van de twee glasvensters die tegen Coenes haardplaats ('fuyrstat') staan en niet verder. De nieuwe bouwers zullen een stenen weg van 11 voet lang en 11 voet breed laten achter de genoemde stijl.
Met verdere bouwkundige details en voorwaarden.
GA Venlo, Schepenbank Venlo, inv.nr. B2725 (Proces Gertruidt van Thoeren tegen Derick Honnen, 1618); eenvoudig afschrift op papier.
1498, z.d.
GELRE ‑ Johan ingen Huls, als hulder van de broeders van O.L.Vrouwe te Gelre, vernieuwt de leeneed van de hof genaamd ingen Geest met de laten en alle toebehoren, aan de Geestdorn in de Voogdij onder de jurisdictie van Nykercken voor de Yssemse poort buiten de stad Gelre gelegen.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 2.
1498, z.d.
ALDENKERCKEN - Johan van Eyle Swederszoon vernieuwt de leeneed van Pannekoecksgoet, gelegen bij der Alderkircken.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 18.
1498, z.d.
KRIEKENBECK ‑ Reiner van Holthusen vernieuwt de leeneed van het slot Kriekenbeeck met alle toebehoren.
Sloet: Register op de Leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen. Arnhem, 1904. Blz. 57.
1499
12 maart 1499
"op sente Gregoriusdach des heiligen leeres ind confessoers"
OFFENBEEK ‑ Ziets van Herkenboss, richter, Heyn ter Maessen, Henrick van den Brueck en de gemene schepenen van Beesel verklaren dat Lyoff Ruyssen en Jen aan de Kruisheren een grondrente van 1 malder rogge hebben overgedragen ten laste van 2 percelen, waarvan een gelegen te Offenbeke in het kerspel Beesel.
RHCL Maastricht, Kruisheren Venlo, inv.nr. 119; charter met zegel van Ziets van Herkenboss (regest nr. 379).
7 september 1499
"op
onser liever vrouwen aevent natinitate"
Zie .. december 1532 (maandag na St.-Andries) en 1568 ("Paesch-avont").
24 november 1499
"op sent Kathrijneneavont virginis"
ROERMOND ‑ Burgemeesters, schepenen, raad en gemene burgers en ingezetenen van Roermond verklaren dat zij geen rechten zullen ontlenen aan de bouw van een huis, gelegen bij hij gasthuis, langs de kloostermuur van O.L.V. Munster, ten behoeve van het stadsgeschut, bussen en gereedschappen, waarvan het dak en de spanten rusten op de kloostermuur. Zij hebben deze muur mogen gebruiken door gunst van Bela van Drypt, abdis, onder beloften het hemelwater via de straat te doen aflopen en geen venster in de kloostermuur te maken.
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 345, blz. 205; regest nr. 924.
Bela van Drypt had rechten op de Wielerhof te Swalmen.
30 november 1499
"op sent
Andreasdagh apostoli"
ROERMOND - Burgemeesters, schepenen, raad en gemene burgers en ingezetenen van de stad Roermond verkopen een erfrente van 6½ rijnsgulden, losbaar met 109 gelijke guldens, aan Bele van Drypt, abdis, ten behoeve van het klooster van O.L. Vrouwe (Munster).
GA Roermond, Oud Archief, inv.nr. 478, blz. 26-29; 18e eeuws afschrift door A. van Laer.
z.d. tweede helft 15e eeuw
VENLO ‑ De rector, priores en gemene convent Maria Weide verklaren zich te hebben verplicht wekelijks op vrijdag en zondag en jaarlijks op de dag na Sint Lambertus missen te lezen voor Reyner van Holthusen en zijn echtgenote Gebel en hun dochter Katheryna en andere familieleden in ruil voor 8 gouden rijnse gulden ten laste van het goed gelegen te Wylre.
RHCL Maastricht, Maria Weide Venlo, inv.nr. 4, minuut op perkament.
EINDE