Van Aalsbeek tot Grijze Paal - Toponiemen in Belfeld
 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 

Schaapsbrug

Google Maps
De schaapsbrug vormde eeuwenlang de belangrijkste verbinding tussen de Hoverheide en Beesel. Op de OAT van 1843 staat de naam Schaapbrug aangegeven voor de percelen 768 en 769.
 

Schaapsdijk

Google Maps
In 1757 verkochten Peter Noten en zijn vrouw Elisabeth Schoemakers een bemd gelegen aan de Loer Dijck oftewel Schaepsdijck te Belfelt tussen de erfgenamen Peter Boots en Conrardus Peters aan Willem Mengels en diens vrouw Geertruij Peters.
 

Schans

Google Maps

In 1655 werd een vragenlijst opgesteld voor Peeter Boegels, borger te Venloe, op verzoek van Lins aen gen Lohe ten behoeve van diens proces tegen Goerdt Janssen als aanklager.
Boegels werd gevraagd of deze ongeveer twee maanden geleden door Lins was verzocht om met hem "te gaen op eenighe zeker plaetzen off huysen, om te zien off aldaer eenige speck was opgegolden om te sien off van zijnen speck mocht wesen, dwelck hem van den schansse tot Belffent ontdraegen was." Boegels was meegegaan en had zijn spek herkend en dit daarop ook terug geëist. Verder werd gevraagd of zij Goerdt voornoemd hadden aangetroffen aan Wolffers huis, waar hij een pot bier had laten tappen.

Heijn Wolfers en Joanna Raemeckers, echtelieden, ontvingen bij een erfruil in 1710 een bemd gelegen in de Schanshoven tussen de Leijgraeff en de Schans Wijer, met de korte zijden grenzend aan Willem Broecxs en de beek, in erfruil van Jan Smaesen en Aldegonda Brouwers in ruil voor een paard, 1 malder rogge en ½ malder boekweit.

In de OAT van rond 1842 treffen we de benaming Schans aan voor de percelen B 157 t/m 190. Tegenwoordig is de schans grotendeels verdwenen onder een van de kunstwerken langs de A73.

Jacob Schotten: Archeologisch onderzoek naar de Loherschans te Belfeld. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 23 (2003).

 

Schansheuvel

Google Maps
In 1790 verkocht Grades Janssen, mede namens zijn vrouw Petronella Driessen, al hun erfgoederen door overlijden van hun ouders op hen vererfd, bestaande uit huis, landerijen, bemd etc., alles onder Belfelt gelegen, uitgezonderd de Schansheuvel groot 7 roede, belast met 3 kop en 1 vat rogge aan de kerk te Belfelt en 1 vat haver aan de Heer van Kessel, voor een bedrag van 2.000 gulden Cleefs aan hun broer en zwager Wilhelmus van Dijck en Johanna Driessen.
 

Schelkensbeek

Google Maps
 
 

Schelkensberg

Google Maps
 
 

SCHEPENSTRAAT

Google Maps
 
 

Schinheuvel

Google Maps

In 1626 deed Hein van Oebroick ten behoeve van zijn zoon Thiss van Oebroeckh afstand van zijn vruchtgebruiksrechten van land met houtgewas op de Schinhoevel te Belffen gelegen. Deze verkocht dit land vervolgens van Broun van Deuren en Marie, echtelieden, de eigenaren van de hof Op de Berg. Jaecksken Heijens droeg, mede namens zijn twee zussen, hun gedeel­te van de voornoemde Schinhoevel en houtgewas aan de Scherkensbeeck gelegen eveneens over aan Broun van Deuren en echtgenote.

 

SCHONENBORG

Google Maps

In 1777 werd de boerderij die we nu kennen als Oud Schonenborg gebouwd door Henricus Erkens, een welgestelde lompenkoopman uit Kaldenkirchen. Hij bouwde de ontginningshoeve 'in het buitenland'. Het nabijgelegen Maalbeek was in 1777 nog Guliks gebied, maar Erkens bezat landerijen op Gelderse c.q. Hollandse bodem. In de schuur bevond zich een houten balk met inscriptie: 'ANNO 1777 DEN 26 JVNIVS IST DIESEN BAV AVFGEREICHT GOTT BEWAR ES VOR FEVR VND BRAND - HENDRICHVS ERKENS VND IOHANNA BEISLINC EHELEVD - ME IHS AME - P E", die herinnert aan de stichters. Het echtpaar liet twee kinderen dopen in Kaldenkirchen (1764, 1767) maar de huwelijken uit deze periode zijn niet bewaard. Johanna Besseling overleed op 1 oktober 1778 in Kaldenkirchen, Hendricus Erckens vermoedelijk op 3 maart 1790.

De naam van de boerderij werd ontleend aan de eerste pachter: Peter Schonenborg, gehuwd met Anna Wissels. De pacht werd overgenomen door hun zoon Jan Schonenborg, in 1780 getrouwd met Anna Maria op den Orth. Tussen 1780 en 1794 werden zes kinderen van hen gedoopt in Belfeld. Nadat Jan in 17997 overleed, vertrok de weduwe waarschijnlijk samen met haar kinderen naar Kaldenkirchen.

De familie Schonenborg werd opgevolgd door Claudius van Horen, geboortig van Kessel en op dat moment reeds weduwnaar van Joanna Gielen, trouwde in 1788 in Haelen met Gertrudis Reefs. Rond 1797 arriveerde het gezin vanuit Swalmen in Belfeld met de kinderen uit beide huwelijken. Nadat Gertrudis Reefs begin 1800 overleed, hertrouwde Claudius enkele maanden later in Heel met Cecilia Mans uit Montfort. Cecilia had al een buitenechtelijke dochter Catharina, die eveneens kwam inwonen. Zij kreeg in 1814 en 1820 twee buitenechtelijke kinderen, waarbij o.a. buurman Henry Smeets uit Kaldenkirchen, molenaar van Maalbeek, getuige was. Cecilia Mans overleed in 1819 en nadat Claudius van Horen in 1824 in Haelen voor de vierde maal trouwde, verhuisde hij met zijn vrouw Gertrudis Jegers naar Haelen. Hij overleed in 1830 in Nunhem.

Volgens de kadstrale OAT van 1843 was het gebied genaamd Schonenborg eigendom van koopman G.J. de Rijk uit Steijl (met huis B 253).

In 1885 was de boerderij eigendom van notaris Clercx uit Blerick. In augustus 1894 ging de hoeve Schoonenburg, eigendom van de erfgenamen mr. J. Clercx te Blerick en bewoond door de weduwe C. Pastoors, in vlammen op.

Foto: Loe Giesen

In 2008 werd een bouwhistorisch onderzoek gedaan naar zowel Oud als Nieuw Schonenborg.

SCHOOLSTRAAT

Google Maps
Op de kadastrale minuutplans staat deze weg nog aangegeven als Kerckstraete.
 

SCHUTTEKAMPSTRAAT

Google Maps
Bij een kerkvisitatie in 1533 kende Belfeld een kapel, maar er waren geen stichtingen die het onderhoud regelden. 'Nur die broderschaften underhalden 3 oder 4 priester und die vergeven ouch die officien. Es gibt etliche broderschaften.'
 

Sittertspalen

Google Maps
In 1700 verkochten Hermen Aedems en Lindertje Broech een bemd tussen de Sitterspaelen naast Willem Heijnen gelegen, met een korte zijde grenzend aan de openbare weg, aan Conrart Wolffers en Bertien Willems. Deze vermelding in een zeer slecht handschrift is de enige.
 

Sjträötje, ´t

Google Maps
Zie: Maasstraat.
 

Smelen, de

Google Maps

Rond 1610 verkocht Goerdtgen Fullings huis en hof in gen Neije Erven an gen Loe gelegen tussen Hendrichsken Fullings en de Schmeelen, verder grenzend aan de gemeente, aan Derick Fullings en Thrine, echtelieden. Heinrick Peuckens en zijn vrouw Aeletgen verkochten in 1626 land in het Loherveldt gelegen tussen Mette Wagens en Heinrixsken Fullins, met de korte zijden grenzend aan die Schmaelen en aan de Dicksweech. In 1628 verkocht Goerdt Hoexs met toestemming van zijn vrouw Griet land genaamd het Rijtkempken, gelegen tussen de aankopers en Lenart Heilkens kinderen erf, met de korte zijden grenzend aan de openbare weg en aan de Schmoelen. In of rond 1652 werd o.a. gemeentegrond verkocht op de Smielen.

 

Smittyfarm

Google Maps
Langs de weg genaamd AAN DE LOËRDIJK ligt de Smittyfarm. Er is o.a. een melkgeitenhouderij gevestigd.
 

Soersbeek

Google Maps

De Soetsbeek ontspringt bij de rand van het hoogterras.

 

SOERSBEEKWEG

Google Maps
 
 

Spekslenk

Google Maps
 
 

SPORTLAAN

Google Maps
 
 

Stap, de

Google Maps
In 1751 verkochten de erfgenamen van wijlen de geestelijke dochter Catharina Hermans alsmede Anna Sybilla Hermans, meerderjarige jonge dochter, ongeveer 1½ morgen in het Loerveldt gelegen, genaamd de Stap.
 

STATIONSTRAAT

Google Maps

De spoorlijn in Belfeld werd over een lengte van drie kilometer aangelegd in het voorjaar van 1864 en was daarmee een van de eerste stukken op het traject Roermond-Venlo. De grondwerkzaamheden werden uitgevoerd door de firma G.L. Verwaaijen uit Pannerden.

Zie ook: de Halte.

Sjeng Geurts: Het voormalige treinverkeer in Belfeld. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 18 (1998).

Steeg, de

Google Maps
In 1385 verkochten Harman Laemenzoon aen ghenen Loe en Heilewijch een grondrente van 3 malder rogge ten laste van een perceel genaamd Berghenacker, een perceel genaamd der Cranenacker, een perceel genaamd der Vuersenacker gelegen opter Steghen en een perceel gelegen tegen den Loe, alles gelegen binnen de gemeente Tegelen, aan Heinrich Heiden en Aleiten.
 

Steil, 't

Google Maps

In het midden van de 15e eeuw (z.d.) ontving de rentmeester van Kriekenbeck namens de Meurse pandschap o.a. 12 gulden 10 schelling uit de visserij in de Maas te Belfeld aan het Steil. De vissers moesten bovendien op St.-Margriet 1 pond peper en twee zalmen van 18 à 20 pond leveren.

 

Steilrand, de

Google Maps

Foto: Loe Giesen

Foto: Loe GiesenDe benaming 'de Steilrand' is een relatief jonge naam voor de overgang van het midden- naar het hoogterras. In Belfeld loopt de steilrand grotendeels samen met de rijksgrens tussen Nederland en Duitsland.

Boven op het hoogterras vinden we vooral naaldbossen, terwijl we op het middenterras voornamelijk weilanden aantreffen. Op de steilrand zelf zien we gemengde loofbossen met o.a. eik en berk.

De steilrand wordt op tal van plaatsen doorsneden door slenken, waar kwelwater en regenwater zich een weg banen door zand, grind en klei. Waar vroeger op kleine schaal klei werd gewonnen ontstonden later poelen.

 

 

 

 

 

 

Foto: Loe Giesen

Foto: Loe Giesen

 

Strickengoed

Google Maps
Rond 1611 verkochten Ruttgen en Mercken Mens land ahnt Loe gelegen tussen Buxshaeffer boomgaard en aankopers, met de korte zijden grenzend aan de openbare straat en de nabuurweg en Strickengoedt, aan Wilhelm Thrijnens en Jacoba, echtelieden.
 

STUW, AAN DE

Google Maps

Foto: Loe Giesen

Tussen 1918 en 1929 werd de Maas tussen Grave en Maasbracht gekanaliseerd, waarbij stuwen en schutsluizen werden gebouwd bij Linne, Roermond, Belfeld, Sambeek en Grave. Ter hoogte van Belfeld werd gekozen voor de plaats waar vroeger een eiland was geweest in de Maas. Dit eiland komt voor het eerst duidelijk voor op de kaart van Eugène Fricx uit 1709, dan nog met stroming langs twee zijden. Volgens de Rivierenkaart van 1849 (zie afb.) was de Baarlose zijde toen alweer verland.
Met de stuw in Belfeld werd begonnen in 1924. Enkele ingenieurs die toezicht hielden bij de bouw werden tijdelijk ondergebracht in houten huizen vlak bij de RIJKSWEG. Uit deze periode dateert de kleine spoorwegovergang die hier tot het begin van de 21e eeuw was. Stuw en sluizen werden in 1929 voltooid.
Het gedeelte van de Maas stroomopwaart vanaf Belfeld wordt het stuwpand Belfeld genoemd.

Sjeng Geurts: Poldermên. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 8 (1988), blz. 90-95.

 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 
© Loe Giesen, Reuver 1983-2015