Tussen Maas en Meerlebroek - Toponiemen in de gemeente Beesel
 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 
Jagershuis Smabers 5/165

Foto: Loe GiesenVolgens de overlevering droeg een van de deuren van de oude langgevelboerderij het jaartal 1750. Op de Smaberskaart staat het huis aangegeven zonder naam, als eigendom van de Roermondse scholtis Van de Renne. Achter dit en andere belendende percelen staat de toevoeging '1772, nieuw licht'. Dit suggereert dat de woning werd gebouwd op in 1772 verkochte gemeentegrond. Het huis werd mogelijk aangelegd als onderdeel (portierswoning?) van een groter buitengoed dat nooit werd gebouwd. Vanaf het huis liep een weg parallel aan de Rayerveldweg richting Muizenhoek. Ongeveer ter hoogte van de later aangelegde spoorlijn waren aan weerszijden van deze weg twee vijvers die mogelijk een onderdeel moesten vormen van een landschapspark.

Op de Tranchotkaart zijn ze reeds verdwenen. In 1790 werden Nieuwe Erven op de Reuvers Hei langs de RIJKSWEG gelegen, waaronder een perceel van Gerard van der Renne, hermeten. In 1810 was Gerard nog eigenaar. Op de Tranchotkaart uit het begin van de 19e eeuw staat de boerderij aangegeven als Michielshof. Jan Alexander Hubert Michiels van Kessenich (zie ook: Waterloo) maakte samen met Maria Johanna Francisca Wilhelmina Josepha van der Renne op 30 april 1825 een akte van huwelijkse voorwaarden op. In 1838 brandde een huis gelegen in de hei nabij de zogenaamde Waterloo, toebehorend aan Michiels van Kessenich (toen tevens eigenaar van Oud Waterloo) en bewoond door de jager Peter Misdom geheel af waarbij diens bezittingen en vee verloren gingen. Mogelijk ontleende het huis zijn naam aan deze jager. Ook de verdwenen boerderij Heijenbroek, gelegen vlak bij de Grensweg, was echter eigendom van Michiels, zodat het zich ook om deze boerderij kan handelen. De oudste vermelding van de naam 'jagershuis' dateert van 22 april 1887.

Foto: Loe Giesen

In 1955 ging het Jagershuis (opnieuw?) in vlammen op, waarna de oude gebouwen langs de RIJKSWEG werden gesloopt en vervangen door een nieuw woonhuis met bijgebouwen.
Met de aanleg van de A73 in 2005-'07 kwam de hoeve als landbouwbedrijf letterlijk in een hopeloze positie. Vanaf 2007 moet een ijssalon zorgen voor extra inkomsten.

 
JANSSENSTRAAT, BURGEMEESTER Smabers 3

Deze weg staat op de Smaberskaart aangeduid als wech van Swalmen naer Besel en Kessel. Aan het eind van de oprijlaan van de Hoesterhof lag een falder, evenals bij de Caeffertweg. Tussen beide veehekken lag de Bakhei, die zich uitstrekte tot aan Rijkel. Smabers' aanwijzing naer Besel bij de GUBBELSWEG verraadt nog, dat die weg de oudere route naar Beesel (Ouddorp) was, eventueel in combinatie met het Huurvaarderspad. De BURGEMEESTER JANSSENSTRAAT werd dan ook vooral gebruikt als weg naar Kessel. De perceelsgrenzen tussen Caeffertweg en KRIETHEUVEL wijzen er mogelijk op dat er eerder een weg liep van de Caeffertweg, die aansloot op de VOSSENBERG en zo via de RUYS VAN SPLINTERSINGEL naar Nieuwenbroeck leidde. Bij RIJKEL staat de oudste richtingwijzer binnen de gemeente.

Foto: Loe GiesenBurgemeester Joannes Petrus Henricus Bernardus Hubertus Janssen werd op 20 augustus 1830 geboren in huize Cruysberg (later café Allerhand, nu de Troubadour) uit de Beeselse familie Janssen-Janssens. Zijn vader was ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de gemeente Beesel en derhalve werd Joannes ingeschreven door burgemeester Ruys van Nieuwenbroeck. Toen Ernest Ruys op 17 december 1862 overleed, werd Joannes Janssen op 24 januari 1863 benoemd tot nieuwe burgemeester. Janssen had een grote voorliefde voor zijn geboortedorp en voor het plaatselijke verenigingsleven. Zo droeg hij er o.a. veel aan bij om de twee schutterijen St.-Sebastianus en St.-Georgius, die beide bijna op sterven na dood waren, te fuseren en nieuw leven in te blazen. Ook vond hij het maar niets dat de gemeenteraad van Beesel haar vergaderingen hield bij een van de raadsleden thuis of op een ander daartoe aangewezen adres. Zo vergaderde men bijvoorbeeld tot 1805 ten huize van Gerardus Goossens in Reuver en vanaf 17 februari 1805 bij Jozef Meuter in het voormalige gerichtshuis.

Op aandringen van burgemeester Janssen werd op 15 juli 1876 begonnen met de bouw van een eigen gemeentehuis aan de Markt te Beesel, waar het gehele gemeentelijk apparaat gehuisvest werd. Toen Joannes Janssen op 9 december 1903 op 73-jarige leeftijd overleed, had hij zijn ambt na 40 dienstjaren reeds enkele maanden neergelegd.

Foto: Loe GiesenToen de gemeenteraad in 1934 de meeste bestaande straatnamen officieel liet vastleggen, bevond zich hierbij ook de BURGEMEESTER JANSSENSTRAAT. Deze straatnaam moet in de 20er jaren gegeven zijn aan de toenmalige Schoolstraat. Op 11 mei 1938 werd een koperen plaquette van burgemeester Janssen bevestigd aan de voorgevel van zijn geboortehuis.

Vastgesteld na raadsvoorstel d.d. 25 juni 1934.

 

Carla van Gelder: Burgemeesters Janssen in het district. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 31 (2012).
Ger Stroucken: Het beloofde wegkruis. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 30 (2011).

 
JANSSENSTRAAT, COR  
Zie: HENK GOMMANSSTRAAT.
 
Jasparskamp    
In 1608 verkocht de gemeente wat grond aan het Busserendt gelegen tussen Jasparskamp en Lem Ketelbueter, met een korte zijde grenzend aan de heide, aan Wilhelm van Hoesten. Het land werd vermoedelijk genoemd naar Jaspar van der Linden, die in 1587 in ruil voor levenslang onderhoud alle goederen ontving van Tiesken Kuepers, weduwe van Jan ter Linden.
 
Joppensberg Smabers 8/66
Een benaming vooral gebruikt door de bewoners van buurt Leeuwen, ontleend aan de Roermondse bakkersfamilie Joppen, in het begin van de 19e eeuw eigenaar van boerderij de Spieker. De heuvel lag onmiddellijk achter de huidige ingang van De Lommerbergen. Tegenwoordig maakt de Joppensberg deel uit van het bungalowpark.
Veel Beeselnaren gebruikten de benaming Sint Joppensberg voor de zuidelijker gelegen hoogste zandheuvel van de Walsberg, aan de rand van de voormalige Paterswei.
 
JORISSTRAAT, SINT Smabers 8

St.-Joris (Georgius; naamfeest 23 april) leefde op het eind van de 3e eeuw in het huidige Turkije. Omdat hij weigerde om de Romeinse keizer te erkennen als god, werd hij door de stad gesleurd en uiteindelijk onthoofd. De volgende Romeinse keizer, Constantijn de Grote, bekeerde zich echter zelf in 337 op zijn sterfbed tot het christendom. Door deze daad werd Constantijn later afgebeeld met een doorboorde draak aan zijn voeten, het zinnebeeld van het overwonnen kwaad. Eerst in de loop van de 11e eeuw werd de draak in verband gebracht met St.-Joris. Vanaf dat moment, de tijd van de eerste Kruistochten, werd de heilige steeds populairder en in het begin van de 17e eeuw werd in Beesel, net zoals in veel andere plaatsen, een nieuwe schutterij opgericht naast het bestaande St.-Sebastianusgilde, met als patroon Georgius.

St.-Joris speelde van oudsher een hoofdrol in het draaksteken, een spel dat vanaf de 15e eeuw in Europa werd opgevoerd en mogelijk in het midden van de 18e eeuw voor het eerst werd opgevoerd in Beesel. Ook in Swalmen werd lange tijd de draak gestoken tijdens de jaarlijkse processie, maar dit gebruik verdween daar, vermoedelijk in de loop van de vroege 19e eeuw. In de Sint Gertrudiskerk in Beesel bevindt zich een anoniem schilderij dat eigendom is van de Beeselse schutterij.

Op de Smaberskaart staat de weg aangegeven als wech naer Kessel. Op enkele tientallen meters van de Eiermarkt lag het Wolfs valder, een slagboom om het vee tegen te houden. In 1872 werd de weg van Swalmen over Beesel naar Kessel met provinciale subsidie verbeterd en overal 4 meter breed gemaakt.
In de eerste voorstellen inzake straatnaamgeving d.d. 25 juni 1934 heette deze weg nog 'Kesselscheweg'. De benaming 'St.-Jorisstraat' was in deze voorstellen nog gereserveerd voor de huidige KERKSTRAAT, hetgeen nogmaals de centrale rol van deze heilige voor de Beeselse gemeenschap benadrukt. De raad besliste na een amendement evenwel anders.

Jos W.H.M. Storms: "St. Joris" en de familie Storms. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 2 (1982).
Harrie Verscharren: Sier- en Kunstkeramiek uit de gemeente Beesel. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 20 (2000).

 
Josephgesticht, Sint    

Bij zijn overlijden legateerde burgemeester Meuter een bedrag aan de gemeente dat moest worden besteed aan de stichting van een tehuis voor bejaarde inwoners. De zusters Dominicanessen lieten een inrichting voor mannen en vrouwen bouwen als aanbouw aan het reeds bestaande klooster. Op 25 april 1928 werd het gebouw feestelijk ingezegend door pastoor Viegen. Tientallen jaren vormde het het meest noordelijke deel van het kloostercomplex. In het begin van de 20e eeuw werd de aanbouw weer vrijwel geheel gesloopt. Hier arbeiders van aannemer Theeuwen aan het werk.

 
Jozefsbos, Sint    
In 1925 verkocht W. Nijssen te Bussering bonenstaken aan St.-Jozefsbosch, bij de ontginning van den heer Smeets.
 
JOZEFDIJK, SINT  

Foto: Loe Giesen

Foto: Loe GiesenSint Jozef is in het Nieuwe Testament de man van Maria, de moeder van Jezus. Volgens het evangelie was deze timmerman uit Nazareth een afstammeling van koning David. In het Bijbelverhaal speelt hij slechts een ondergeschikte rol. Zijn naamfeest valt op 19 maart. Aan de zuidzijde van de weg ligt, tussen ST.-GERARDUSDIJK en ST.-WILLIBRORDUSDIJK, de St.-Jozefhoeve.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 25 mei 1964.

 
JOZEFWEG, SINT  Smabers 10

1. Vastgesteld als ST.-JOSEFWEG na een raadsvoorstel d.d. 25 juni 1934 voor het weggedeelte tussen KEULSEWEG (bij het voormalige pand Stinges) en de Tien Geboden.

2. Op de Smaberskaart staat de huidige ST.-JOZEFWEG aangegeven als Claes hoffs mistwech. Ongeveer op de plaats van de St.-Jozefschool lag het Claes hoff falder om het vee tegen te houden. Op de Rivierenkaart staat de weg aangegeven als Heideweg. In lijsten uit 1862 en 1897 wordt de weg Haijerweg genoemd. Langs de weg lagen ook de Tien Geboden.
De St.-Jozefschool werd op 1 september 1955 in gebruik genomen. De officiële opening vond plaats op 19 oktober. Dit gebouw, ontworpen door architect Schoenmak
ers uit Sittard, bleek na enkele jaren te klein. Op 1 september 1960 werd langs de MEIDOORNLAAN een nieuw gebouw toegevoegd; in 1975 werd tussen beide gebouwen een containerbouw geplaatst.

De Hummeltjeshof, in januari 1969 in gebruik genomen in plaats van de houten noodlokalen langs de SINT THERESIASTRAAT, werd met ingang van 1 augustus 1985 samengevoegd met de St.-Jozefschool tot de basischool Offenbeek. In … werd de St.-Jozefschool gesloopt om plaats te maken voor een nieuw, multifunctioneel gebouwencomplex.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. ...

Zie ook: Heijerweg.
 
JULIANASTRAAT Smabers 10

De oudste woning langs deze straat (sectie C 56) werd gebouwd rond 1909 en twee jaar later alweer te koop aangeboden door Hendrik Niessen en kinderen.

Juliana werd in 1909 geboren als dochter van koningin Wilhelmina en prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin. In 1937 huwde zij prins Bernhard von Lippe Biesterfeld. Zij regeerde van 1948 tot 1980.
Op de Smaberskaart staat de straat aangegeven zonder naam. Tussen de OUDE BAAN en de huidige REMBRANDTSTRAAT (Oude Moolen Straet) werd de weg na de aanleg van de RIJKSWEG gewijzigd. Dit gebeurde onder andere in 1925-'26 toen de Kromstraat in Reuver nabij de RIJKSWEG werd verbeterd. De weg dankte deze benaming aan de sterke kromming.

De benaming werd vastgesteld na een raadsvoorstel d.d. 25 juni 1934. Op last van de Duitse bezetters werd de naam, na een verbod op officiële namen met leden van het Koninklijk Huis, op 4 februari 1942 weer officieel gewijzigd in Kromstraat. Na de bevrijding werd de huidige naam weer in ere hersteld. Op 14 mei 1956 bracht de koningin een bezoek aan Reuver. Op 30 april 1980 deed koningin Juliana na een regeringsperiode van bijna 32 jaar op haar 71e verjaardag afstand van de troon.


Op 10 oktober 1939 werd de woning sectie C 1408, eigendom van P. Helwegen en verhuurd aan Pollaert, openbaar verkocht. In de zomer van 1941 plaatste loodgieter Math. Pollaert, Julianastraat 467, nog een advertentie waarin hij vroeg om een loodgieter of halfwasknecht. In oktober 1942 woonde het echtpaar Pollaert-Peeters op het adres Kromstraat 467.
 
Junckershof Smabers 10/234
Foto: Loe GiesenLaat-18e eeuwse benaming voor de Onderste Hof, zo genoemd naar de Venlose burgemeestersfamilie Junckers of Jonckers. In 1792 werd de Junckershof, toebehoort hebbende de Kruisheren tot Ruremonde, verpacht aan Coenraad Peters.
 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 

© Loe Giesen, Reuver 1983-2019